109
De vraag rijst, of dit de gewone wijze van ziekenvervoer in vroe
ger eeuwen was. Nu zijn in de medische iconografie slechts zeer
weinig afbeeldingen van ziekentransport in vroeger tijd bekend.
Ziekenhuisverpleging speelde in de vroegere maatschappij slechts
een geringe rol; van het ziekentransport moet men zich nog veel
minder voorstellen. Wel was er in het St. Elisabeth s Gasthuis op
het einde van de 15e eeuw een knecht, die „haelt die siecken int
gasthuys" 15. Dit kan wel in een mand zijn geschied. De volgen
de afbeeldingen van ziekentransport in een mand zijn bekend 16:
le Het reliëf op de gasthuispoort aan het Groot Heiligland te
Haarlem.
2e Een gevelsteen uit het pesthuis te Alkmaar, thans in het ge
meente-museum aldaar. De patiënt wordt in een mand een
ziekenzaal ingedragen (zie fig. 4). Er boven staat: „Peste
correptis subsidio extructum" (Ten behoeve van lijders aan
pest is dit gebouw opgericht). Er onder: „Die beset met pests
plagen worden yr gedragen". Deze steen is uit 1607.
3e Een afbeelding op het titelblad van Blankaarts Nieuwe
Konstkamer der Chirurgie ofte Heelkonst, 5e druk, Amster
dam 1716 (zie fig. 5).
Een beschrijving van dit vervoer in de 17e en 18e eeuw is mij
4. Gevelsteen uit het Pesthuis in Alkmaar.