27 7 november II. De brug in nauw verband met architectuur, stedebouw en decoratie. In de middeleeuwen waren de feodale landheren geneigd zich te verzetten tegen de bouw van bruggen over rivieren welke vaak de grenzen van hun gebied vormden, uit vrees voor aantasting van hun macht. Hierdoor werd het streven om tot grotere een heid in het land te komen tegengehouden en de beschavings arbeid der geestelijke orden belemmerd. Religieuze broeder schappen namen nu het herstel van door barbaren vernielde bruggen, de bouw van nieuwe en het onderhoud van bruggen op zich. Zo bouwden van 1135-1146 de „Brückenbrüder" de eer ste grote middeleeuwse brug in Duitsland, over de Donau te Regensburg. In Frankrijk bouwde tussen 1178 en 1188 de Con frérie religieuse des Frères Hospitaliers Pontifes de brug Saint Bénezet over de Rhöne te Avignon. Later was de bouw van per manente bruggen over belangrijke rivieren gewoonlijk te danken aan direct ingrijpen van de soevereine vorst die het centrale gezag zo veel mogelijk trachtte uit te breiden en te bevestigen. Deze bruggen moesten toch wel door verdedigingswerken bewaakt worden (Pont Valentré te Cahors). Hiermede werd een oude Romeinse traditie gevolgd. De Romeinen die op hun beurt van oudere volkeren geleerd hadden, bouwden eerst bruggen van hout, vervolgens van steen en hout en tenslotte geheel in steen. Vooral hun grote aquaducten zijn bekend, zoals de Pont du Gard in de Provence. Zij pasten halfcirkelvormige bogen toe. In de middeleeuwen werden ook spitsbogen toegepast en verschil lende spanwijdten aan eenzelfde brug, waardoor de wegbaan soms vrij sterk naar het midden toe oploopt (b.v. brug te Espa- lion, Auvergne, Frankrijk en brug over de Roer te Roermond). Vervolgens komen - vooral in de Renaissance en daarna - ge strekte segmentbogen en ellips- of korfbogen vaker voor, zoals in verschillende steden in ons land nog te zien is. Het verbreken van verbindingen waarvoor vooral bruggen in aan merking komen, is een gebruikelijke oorlogshandeling. Door de brug wegneembaar te maken, trachtte men nu vernieling te voor komen. Tal van vernuftige constructies zijn bedacht en uitge voerd om de houten bruggen welke tot kasteel- en stadspoorten

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Jaarverslagen en Jaarboeken Vereniging Haerlem | 1973 | | pagina 29