382
noemde diende het veld te ruimen ten behoeve van de verplaat
sing van de houthandel Peltenburg; de andere drie vielen ten
offer aan de bouwplannen van C A. Dat het streven tot be
houd van oude schoonheid meer voortkomt uit nuchtere reali
teitszin dan uit sentimentaliteit, wordt opnieuw duidelijk wanneer
men ziet wat er voor het gesloopte in de plaats is gekomen. Tot
deze conclusie leidt ook de ontwikkeling in de Amsterdamstraat.
Hoewel de daar afgebroken kerk niet vermeld stond op de mo
numentenlijst, was het hoge zadeldak een veel aangenamer ver
schijning dan de platte doos, die nu gebouwd wordt. Bovendien
is hier een bijzonder degelijk werkstuk verloren gegaan, met 3
grote bakstenen gewelven, die de volle breedte van de kerkruimte
overspanden. Bouwkunst is geen doel opzichzelf, maar slechts
het vormgeven aan een tijdelijke functie. Het is moeilijk te aan
vaarden, dat waardevolle zaken hierdoor verloren gaan. Reden
tot teleurstelling bestaat echter eerst goed wanneer blijkt dat de
mogelijkheid van een andere bestemming niet of slechts nauwe
lijks overwogen wordt. In de drang naar vernieuwing wordt het
oude dikwijls wat al te lichtvaardig prijsgegeven.
Op het eind van het jaar werden wij wederom herinnerd aan de
betrekkelijkheid van al het bestaande. Op 20 december brak
brand uit in de panden Klein Heiligland 8 en 10. Zij maakten
deel uit van de meubelzaak van de firma Van Duivenboden.
Voordien was in deze gebouwen de drukkerij Henkes gevestigd.
Klein Heiligland 10 fungeerde oorspronkelijk als koetshuis van
de royale 18e-eeuwse behuizing Gedempte Oude Gracht 90. Het
vuur heeft in deze woninginrichting lelijk huisgehouden. Er is
nog moeite gedaan, de klokvormige top van Klein Heiligland 8
met stutten overeind te houden, maar de veiligheid was daarmee
niet voldoende gewaarborgd. De volgende vuurproef gold de
panden van Baja, Gasthuisvest 7 en 9, op 24 december. Hier
was de in 1889 gebouwde fabrieksgevel nog stevig genoeg om
niet te worden neergehaald. Het behoud is evenwel onzeker,
want de herstelkosten zullen erg hoog zijn. De Posthoeve, ook
bekend als de Zwitserse boerderij, trof hetzelfde lot op 30 de
cember. Van de geheel houten bovenbouw viel niets te redden.
Enkele jaren geleden was dit curieuze gebouw door de gemeente
