143
geen stoommachine en natuurlijk ook geen motor. Blijkbaar werd
de draaibank met de voet aangedreven. Maar waar was dan deze
werkplaats? Vrij zeker bij Logeman thuis. Van Smedestraat 14
staat opgegeven 16, dat het een huis met een poort was. Dat
betekent, dat er naast het huis nog een deur was naar een gang
langs het huis, waardoor men in het achterhuis kon komen,
zonder door het voorhuis, waarschijnlijk de woning, te hoeven
gaan. Een perceel, dat dus zeer bruikbaar was als werkplaats.
In 1849 verhuisde Logeman naar Jansstraat 65, een groot pand
met vier ramen naast elkaar in de voorgevel. Het staat op de
hoek van de Begijnesteeg, Er is een achterhuis en daarachter nog
weer een plaats, die vanuit de Begijnesteeg te bereiken is. Een
fraai pand, geschikt als woning en werkplaats. Zeker is, dat
Legemans opvolgers in de zaak hier hun fabriek hadden. Het
lijkt mij geen gewaagde veronderstelling, dat Logeman in dit huis
ook zijn werkplaats heeft gehad.
In 1847 was er in Utrecht een tentoonstelling van inlandse nijver
heid en kunst, waaraan Logeman deelnam. Zijn inzending be
stond o.a. uit een grote stalen hoefmagneet, kunnende 50 Neder
landse ponden dragen en een kleine van 10 ponden draag
kracht 17. Opmerkelijk is de inzending van een andere Haarlemse
firma, Van Geuns en Comp.: Koperdraad omgeven met katoen
voor grote electro-magneten, zoals gebruikt wordt door den Heer
Logeman te Haarlem, voor zijn grote electro-magneet18. Magne
ten waren een specialiteit van Logeman. Wij willen hier nader
op ingaan.
Mr. Pieter Elias (1804-1878) werd in 1838 kantonrechter in
Haarlem. Hij werd daar ook lid van de gemeenteraad en lid van
Provinciale Staten van Noord-Holland. Tenslotte heeft hij het
gebracht tot lid van de Hoge Raad 19. Zijn talenten op een
geheel ander gebied zijn gebleken, doordat hij in 1844 een uit
stekende eenvoudige methode aangegeven heeft om een stalen
staaf tot een sterke magneet te maken. Er waren wel al vóór
1844 methodes bekend om magneten te maken, maar daarmee
kon men nooit sterke magneten maken 20. Logeman heeft zijn
magneten volgens de werkwijze van mr. P. Elias vervaardigd.
Waarschijnlijk heeft hij op de tentoonstelling in Utrecht (1847)
