147
aanmerking gemaakt, dat de inzenders hun werkwijze niet ver
meld hebben: „Par un procédé, qu'ils n'ont pas encore fait
connaitre, ces habiles fabricants" (Logeman en Van Wetteren)
etc. In zijn latere leerboeken 29 noemt Logeman de methode van
Elias wel. Logeman heeft er eerder spijt van gehad, dat hij bij
zijn inzending op de Londense tentoonstelling de naam Van
Wetteren niet genoemd heeft; de magneten naar de Parijse ten
toonstelling werden onder hun beider naam ingezonden. Toch
waren het soortgelijke magneten als die te Londen. De prijs-
penning uit Londen heeft Logeman blijkbaar aan N. van Wette
ren geschonken, die hem in 1907 aan Teyler legateerde.
Na de tentoonstelling in Londen was Haarlem door de vinding
van P. Elias en de toepassing er van door Logeman vele jaren
een centrum van fabricage van permanente magneten, die tot in
Amerika verkocht werden.
De Fransen wilden niet achterblijven na het Engelse succes met
de tentoonstelling van 1851. Daarom werd in 1855 een wereld
tentoonstelling in Parijs gehouden. Van te voren (maart 1855)
waren de inzendingen uit Haarlem en omstreken in het gouver
nementsgebouw aldaar tentoongesteld. Daaronder waren „ver
schillende physische werktuigen" van W. M. Logeman en „Con
stante magneten" van Logeman en Van Wetteren 30. Deze inzen
dingen zijn doorgezonden naar Parijs. Het gewicht en de draag
kracht van deze magneten worden helaas nergens vermeld 31
De inzending van Logeman en Van Wetteren werd in Parijs
bekroond met de zilveren medaille le klasse32. Ook deze
medaille is in 1907 door Van Wetteren aan Teyler gelegateerd.
Logeman kreeg een eervolle vermelding voor zijn inzending van
fysische instrumenten.
In het gemeente-verslag van Haarlem van 1857 wordt melding
gemaakt van een staalmagneet, vervaardigd door Logeman en
Van Wetteren volgens de methode van Elias, die toen de sterkste
ter wereld was. Hij woog 57 kg en kon 272 kg dragen. Hij is
naar Parijs gezonden, waarschijnlijk naar de École polytechnique
aldaar. Logeman heeft tenminste een magneet van ongeveer dit
gewicht en deze draagkracht voor deze instelling gemaakt33.
Ook deze magneet heeft een lang leven gehad. De directie van
