164
aantal gebouwen, sedert de laatste vergrooting in de Nieuwstad
gesticht, verdween", aldus de Haarlemse geschiedschrijver Allan
in 1874. Voorts merkte Allan op: zij, die voor ongeveer
een halve eeuw de bruggen over de eerste en tweede Nieuwe
Gracht waren overgegaan, werden pijnlijk aangedaan door den
armoedigen en vervallen toestand, waarin dit gedeelte van de
stad zich toen bevond" 6. Buiten het gebied rond de Kruis- en
Jansweg was nauwelijks enige bebouwing van betekenis meer
(kaart 2a).
Ook de restauratie van 1815 bracht Haarlem geen welvaart.
Weliswaar werd Haarlem weer een administratief en militair cen
trum, maar „De vroegere nijverheid was onttakeld, de ambach
ten verleerd" 7 en pogingen, om nieuwe industrie te stichten,
waren rond 1850 op niets uitgelopen.
Hierdoor was ook de Nieuwstad geen beter lot beschoren.
3 De ontwikkeling van de Nieuwstad tot stationswijk
(1839-1901)
In 1839 werd als eerste spoorweg het traject Amsterdam-Haar
lem in gebruik genomen. Even ten oosten van de Nieuwstad was
Afb. 1. Nieuwe Gracht.
Gemeentearchief Haarlem
