188
De „Karolusgulden" werd zowel in goud als zilver aangemunt,
onder auspiciën van Karei V. Ze was twintig stuiver waard.
De uitgifte van de gouden munt begon in 1521, die van de zil
veren sinds 1540. „Ook nadat gouden en zilveren munten van
dit type niet meer geslagen werden, bleef de naam Karolusgulden
lang in gebruik" 2. Dat er twintig stuivers in een gulden gaan
werd normaal en dat is zo gebleven tot op de huidige dag. De
Karolusgulden en het pond waren, althans in Holland, gelijk in
waarde. Hetzelfde gold voor de stuiver en de schelling 3.
Hoofdstuk i
Haarlem en zijn instellingen in de zestiende eeuw
De oorsprong van Haarlem als woongemeenschap ligt in de 11de
eeuw. Het verwierf stadsrechten in 1245. Weldra werd het één
van de belangrijkste steden in het noordelijk deel van Holland.
De volgende passage illustreert de positie die de stad tegen het
einde van de 14de eeuw bereikt had: „Toen Albrecht in 1395
zijn tochten tegen de Friezen begon, moesten de Noordhollandse
steden de volgende contingenten leveren: Hoorn 300 gewapenden
en 25 schepen, Enkhuizen 150 gewapenden en 26 schepen, Me-
demblik 100 gewapenden en geen schepen, Alkmaar 300 ge
wapenden en 26 schepen, Haarlem 600 gewapenden en 150
schepen, eindelijk Amsterdam 350 gewapenden en 50 sche
pen" 1.
De conclusie kan niet anders zijn dan dat Haarlem omstreeks
1400 de volkrijkste en misschien wel belangrijkste stad van
Noord-Holland was. Hoewel Amsterdam het zowel in omvang
als belangrijkheid zou gaan overschaduwen, was Haarlem ook
nog in de 16de eeuw een van de grotere steden van Holland.
Het stadsbestuur
De „stadsregering" of het „stadsbestuur" kreeg in 1476 min of
meer z'n definitieve vorm. In dat jaar verleende Maria van
Bourgondië de stad het volgende privilege:
Marie by der gratie Goids hertoginne van Bourgoengen, van
