207
vrijgesteld van belasting op het laken dat ze weefden43. Ja, in
1569 werd hun vrijdom zelfs nog uitgebreid: „De joncvrouen
ende Baghynen van den groten Bagynhove, op hun verzoek by
request gedaen, herstelt in de possessie en vrijheit waarin zij
geweest zijn, en in gevolge daervan geresolveert, dat zij voortan
vrijheijt ende exemptie in alle des stadts excysen genieten zul
len" 44.
Er kan geen twijfel aan bestaan: de R.K. Kerk nam in Haarlem
in al haar doen en laten een zeer geprivilegieerde positie in.
Hoofdstuk ii
Het economisch leven in Haarlem
Hoewel de ernst en de oorzaken van de algemene Europese
inflatie en „Prijsrevolutie" in de 10de eeuw nog ter discussie
staan, valt niet te ontkennen, dat er iets dergelijks heeft plaats
gevonden. Ook is zeker, dat de snelle uitbreiding van de markt
tot een mate van concurrentie heeft geleid, die voorheen onbe
kend was. Haarlem was natuurlijk geen eiland en leed mee
onder alle onzekerheden van het economisch leven, waaronder
Holland en het hele noordelijke deel van Europa gebukt gingen.
We zullen nu zien hoe vanaf 1550 de stad geteisterd werd
door een recessie, om niet te spreken van een complete depres
sie.
Drie grote industrieën vormden de ruggegraat van Haarlems
economie: de brouwerijen, de textielindustrie en in iets mindere
mate, de scheepsbouw. Daarnaast bestond het gebruikelijke scala
van ambachtslieden met hun gilden, variërend van bakkers tot
boekdrukkers en -binders, en lieden met nóg geheel andere
bezigheden, zoals de vissers. We zullen in het kader van dit
artikel alleen de eerste twee industrieën onder de loep nemen,
er van uitgaande, dat ontwikkelingen in deze twee takken van
nijverheid zonder meer enorme gevolgen moesten hebben voor
de hele economie in de stad. Daar komt bij, dat het vrijwel on
mogelijk is de ontwikkelingen in de Haarlemse scheepsbouw van
de 16de eeuw in kaart te brengen. Een poging daartoe zou ons
