195
nomen, en een club van 24 vrouwen, onder leiding van C. Koets,
de kasteleinesse van de herberg „Het Wapen van Amsterdam" in
de Haarlemmerhout, waar op 31 juli een nachtelijke vergadering
van vertegenwoordigers van de revolutionaire comité's in het hele
land was gehouden. Andere leden van deze club waren: A.M.
Tetmans, de vrouw van de uitgever, en de echtgenote van Jan van
Walré. Het totaal aantal burgers dat op deze wijze de omwente
ling voorbereidde, bedroeg ruim 750.
Van het merendeel van hen is enige jaren geleden de godsdienst
vastgesteld. De verdeling over de kerkgenootschappen is een vrij
nauwkeurige afspiegeling van de verdeling van de gehele bevol
king (zie hoofdstuk I). Er zijn twee kleine afwijkingen: lutheranen
zijn ondervertegenwoordigd (slechts 13) en joden ontbreken ge
heel. Een oorzaak hiervan kon niet worden vastgesteld; wel wijs
ik er op dat joden in deze periode algemeen als oranjegezind
golden. Ook over de sociale status van de „clubbisten" is iets
bekend. Onderzoek van gildeboeken heeft uitgewezen dat het me
rendeel van hen tot de kleine neringdoenden behoorde (winke
liers, ambachtslieden)58).
Dit grote aantal mensen dat zich had verbonden desnoods gewa
penderhand de omwenteling te weeg te brengen, hoefde nauwe
lijks in actie te komen: ook in Haarlem was de Bataafse omwente
ling een fluwelen revolutie.
Noten
(1) Geyl, Nederlandse Stam V, p. 1352.
(2) Dirks, p. 10.
(3) Colenbrander, Bataafsche Republiek, p. 7.
(4) Visser 't Hooft, p. 69.
(5) SCR 55, 11, f137 en 55, 12, f I en f3.
(6) Loosjes, Vergelijkende Schets, p. 7
(7) Geyl, Nederlandse Stam V, p. 1371.
(8) De Koning, Tafereel 111, p. 280.
(9) ibid., p. 264.
(10) Van der Vinne, 7 okt. 1788.
(11) ibid., 24 aug. 1788.
(12) CV 25 dec. 1787 en SCR 55, 12, f 4 v°.
(13) De Koning, Tafereel III, p. 252.