269
loop van verenigingen die zowel bij burgemeester en wethouders
als bij de regenten om het behoud ervan vochten".
Ook de overige huisjes zouden niet met rust worden gelaten. In
1925 werd het laboratorium naar één ervan verplaatst. Tevens
constateerde men dat de woningen bouwvallig waren en door hun
verouderde indeling bijkans onbewoonbaar waren geworden. De
voorgevels werden gerestaureerd, met behulp van het rijk, de pro
vincie en de gemeente. De vensters behielden daarbij de schuifra
men die in de 18de eeuw in de plaats kwamen van de oorspronke
lijke kruiskozijnen. De commissie voor de monumentenzorg gaf
de raad ook de ruimte van de resterende huizen voor het Gasthuis
productief te maken. Wij kunnen ons thans slechts verbazen over
een dergelijk officieel monumentenbeleid. Evenals in 1906 ont
stond er nogal wat weerstand. Het plan was zeer ingrijpend. De
achtergevels kwamen te vervallen en de daken zouden worden
ingekort. Erachter kwam een plat afgedekte verdieping. Op de
beganegrond waren diverse dienstruimten geprojecteerd, waar
langs een tirede verbindingsgang. Aan de tuinzijde daarvan zou
den twee operatiekamers worden gebouwd.
Het plan werd behandeld in een speciaal daartoe belegde vergade
ring van de schoonheidscommissie, op 15 oktober 1930. De voor
zitter daarvan typeerde het ontwerp als een „mummificering De
huisjes werden namelijk geheel uitgebroken. Slechts de voorgevels
bleven behouden. Deze zouden een soort „coulissenwand" gaan
vormen. De regenten van het Gasthuis hadden het plan al bespro
ken met de heren Van der Steur en Kalf van de rijkscommissie
voor de monumentenzorg. Beiden waren van mening dat het ver
bouwingsplan aanvaardbaar was. Zelfs werd door hen op uitvoe
ring aangedrongen, daar de huisjes van binnen in zeer slechte
staat verkeerden. De schoonheidscommissie stelde zich principieel
op. Zij constateerde dat er in het plan geen harmonie was tussen
de plattegronden en de bestaande gevels. Vermoedelijk zou zij
zich niet verzet hebben indien bij de nieuwe plattegrond een goed
passende moderne gevel was ontworpen. Ondanks de tegenstand
van vele zijden is de uitvoering doorgegaan. Achter de gevels
bleef niets van het oude over. Slechts de hoekwoning nummer 85
behield een woonbestemming. De nieuwe achtergevel van dit huis
