kerk of een groot boerderijdak te midden van de vele kleine daken
in een dorpsgezicht een completerend element, onmisbaar om de
gemoedelijke, losse structuur van zo'n onregelmatig gegroeide
woonkern tot een harmonisch totaalbeeld te maken.
Eertijds was op deze oostelijke Spaarne-oever de molen het
belangrijkste bouwsel in dit gebied. Die hoge en slanke spil werkt
feitelijk als een ideale markering voor een binnenbocht van de
rivier, een vergelijkbare situatie als van waltorens of stadspoorten
op uitspringende hoeken van de stadsomwalling.
Het is bijzonder jammer dat de onlangs beschikbaar gestelde,
elders afgebroken molen op dit moment niet herbouwd is, omdat
de opbouwkosten te hoog werden bevonden. Of was de gedachte
dat functieverandering van deze oever een modernere aanpak van
dit stadsdeel met zich mee zou gaan brengen?
Er zijn aan dit eertijds zo hoogwaardige stadsinterieur nog meer
zware verminkingen toegebracht, plaatselijk door de armetierige
bouwseltjes op nr. 24-30, die naast het monumentale buurhuis
een gat veroorzaken in de buitenbocht van de ruimtebegrenzing.
De gevels in die bocht presenteren zich extra opvallend. Zo'n
bocht geeft een soort interieureffect. Hij omhult de ruimte enigs
zins. In oude steden zijn mooie voorbeelden te vinden van rooi
lijnbochten (bijv. aan de Vijverberg in Den Haag).
Een veel ergere verminking nog is de rigoureuze aanpak,
waarmee het autoverkeer gladde dynamische banen met nadruk
kelijke randen en lichtmasten toebedeeld heeft gekregen, perfect
volgens de inzichten van verkeersdeskundigen. Waarom die
verkeersexpressie niet wat afgezwakt, waarom in deze potentieel
zo fraaie omgeving deze anders-geaarde, dominante vormge
ving?
Eenzelfde gevaar dreigt nu ook voor de Turfmarkt. Het feit, dat
het gemeentebestuur daar voor een klinkerbestrating heeft geko
zen is een verheugende ontwikkeling.
Daar bij de brug bij de Spaarnekerk is het de moeite waard even
stil te staan. Hiervandaan zien wij een belangrijk stadsinterieur.
Ook hier een ruim water dat verderop de bocht om gaat, gevel-
wanden die met variabele rooilijn meebuigen, en dan de prachtige
22
