dat hier uit de duinen komt en een heel zoeten smaak heeft. De
heele streek, waar de bleekerijen zijn, bestaat uit louter zand;
hetzij de natuur, hetzij menschenarbeid heeft hier tusschen de
ontelbare zandhoogten en zandgroeven een vlakte gevormd.
Wanneer het witmakende middel in het water bestaat, dan is het
moeilijk en op sommige plaatsen zelfs onmogelijk om het linnen
op de Haarlemmer wijze te bleekenmaar als het bestaat in een of
andere bijzondere wijze van wasschen, dan is het een schande
voor andere natiën, dat de Hollanders hun weefsel koopen, het
bleeken en na een paar maanden het hun met groote winst terug
ver koopen.
Hier in de duinen lag het buiten Meer-en-Berg van den heer Van
Lennep, dat uitzag op het Haarlemmermeer. Wij zagen het alleen
van buiten; wat grotten, beelden, waterwerken en berceaux
betreft, is het heel mooi. De heer Van Lennep is een van de rijk
sten van Amsterdammaar hij zou zich met den aanleg van dit
buiten geheel geruïneerd hebben, wanneer zijn familie niet op
middelen gezonnen had om hem in zijn grootsche plannen van
aanleg te verhinderen. N.B. In een herberg buiten Haarlem
betaalden wij voor ons drieën en den knecht 15 gulden, terwijl wij
alleen maar een schotel kleine en een schotel groote baarzen
hadden gehad, benevens boter en brood en een flesch wijn."
„Den lOden Juni ging ik in gezelschap van de heeren Lefebure en
Altströmer op reis, om de voornaamste plaatsen van het door zijn
zindelijkheid en welvaart vermaarde Noord-Holland te bezoe
ken. Te half drie 's middags kwamen wij te Haarlem, waar wij,
terwijl wij wachtten op het middagmaal en de paarden, in de kerk
gingen om daar het orgel te hooren, dat het grootste en voor
naamste is in al de zeven provinciën. Het was groot, zuiver van
toon en krachtig, maar ik meen dat het niet zoo groot is als het
orgel van Upsala, dat, naar mijne schatting, in de twee andere
genoemde eigenschappen er niet bij achter staat, ja het zelfs over
treft. Met vergulde letters stond er onder: „Consulares viri
quique iis a consiliis et ab actis poni jusserunt et sacris publicis
consecrarunt ex S.C. pridie idus martias MDCCXXXV".
De kerk was 174 ellen lang: de breedte was niet heelemaal naar
326
