Haarlems Monumentenzorg in 1977
Er stonden al vier indrukwekkende pilaren, maar voor de vermo
gende Jacob Temminck was dat niet voldoende. Hij wilde er iets
aan toevoegen dat extra zou imponeren en zijn aanzien kon
verhogen. De uitgever Loosjes noteerde het resultaat in een
gidsje, gedateerd 1828: „De oplettende wandelaar zal aan het
zuidereinde van den Hout de Buitenplaats eindenhout niet
ongemerkt voorbijgaan, wegens de daarvoor prijkende en kunstig
bewerkte marmeren sphinxen, uit Italië alhier overgebragt."
Sinds de plaatsing, omstreeks 1810, zijn het steeds deze twee
zonderlinge stenen figuren geweest die de bezienswaardigheid
van het huis wagenweg 242 bepaalden. Vanzelf ontstond de
bijnaam Huis met de Beelden. Rustig er naar kijken is op dit
drukke punt niet meer goed mogelijk. De door Loosjes aange
moedigde oplettendheid voor de beelden zou nu lijf- en blik
schade kunnen veroorzaken. Degeen die moet afremmen bij de
stoplichten kan vluchtig een oogje wagen. Ondanks de aandacht
die het verkeer opeist zal het verscheidene passanten zijn opge
vallen dat er de laatste jaren achter de rug van de sfinxen danig
werd getimmerd en geschilderd. Nadat op 16 september 1977
enige genodigden naar binnen gingen om een glas sherry te
drinken is het er weer stil geworden. Het spreekt vanzelf dat in
onderstaand overzicht uit de doeken wordt gedaan wat er met
deze monumentale woning aan de hand was.
Zij die beschikken over het Jaarboek 1934 doen verstandig nog
eens het artikel te lezen dat mevrouw J.M. Sterck-Proot daarin
over de geschiedenis van Huize Eindenhout heeft geschreven. Dit
door de architect Duyvené ontworpen buitenhuis hebben we te
danken aan George Gerard Lans. Omtrent het bouwjaar liet deze
Amsterdammer ons niet in het onzekere. De linker hoek van het
hardstenen basement bevat namelijk een inscriptie die het feit
vermeldt van de eerste steenlegging op 17 augustus 1793. Wat
hier voordien stond was blijkbaar niet meer naar de zin van Lans.
De oude bebouwing wordt in een akte van 1745 beschreven als
„een buytenplaats genaemt Endenhout met desselfs landerijen
337
