subsidie zou zijn, maar reageerde terughoudend toen de aanvrage
eenmaal was ingediend. De bundel cijfers werd voorlopig op een
bureau gedeponeerd. De provincie hield zich afzijdig. Volgens
het door deze instantie in een monumentennota uitgestippelde
beleid komen dergelijke grote restauraties niet meer voor een
provinciale subsidie in aanmerking. Men ziet daar de subsidie
verlening in deze gevallen uitsluitend als een taak van het rijk en
verklaarde om die reden de Grote Kerk tot 'nationaal monu
ment'. Er is voorlopig nog geen zicht op een regeling die de
vereiste gelden doet toevloeien. Het staat dus ook nog helemaal
niet vast wanneer met de restauratie begonnen zal kunnen
worden. Wel blijkt langer uitstel uiterst riskant te zijn. Vooral de
toestand van de kapconstructie is hachelijk. Toen men bijna
honderd jaar geleden de kerk ging optuigen met een zandstenen
balustrade en dito pinakels, werden de spanten ingekort. Dat was
voor de hechtheid van het gebouw geen beste maatregel. Het
opgaande muurwerk van de middenbeuk kreeg een veel te grote
zijdelingse druk te verduren. Bij een in 1977 uitgevoerd onder
zoek werd duidelijk dat ook de verticale belasting van de kap niet
goed meer kan worden opgenomen. De zware eiken muurstijlen,
die deze druk op de muren moeten overbrengen, zijn namelijk
door de eeuwenlange inwerking van vocht nagenoeg geheel
verteerd.
Eveneens ernstig, maar toch minder zorgwekkend, zijn de talrijke
scheuren die het gebouw vertoont. Ook staan enkele pilaren een
beetje scheef en is niet alles wat horizontaal moet zijn nog zuiver
waterpas. Er hebben dus ongelijke zettingen plaatsgehad. Deze
gebreken kunnen het gevolg zijn van een niet homogene onder
grond of van een onvoldoende funderingaanleg. Op drie plaatsen
in de kerk, waar aan de betrouwbaarheid van de fundatie werd
getwijfeld, zijn ontgravingen verricht. Wat te voorschijn kwam
was echter bijzonder zwaar metselwerk, dat in uitstekende staat
verkeerde en geen enkele scheur of ander gebrek vertoonde.
Ook bij de waalse kerk, aan het Begijnhof, is het niet zo zeer de
fundering als wel het opgaande werk dat al jarenlang zorgen baart.
De bestuurders van deze kleine gemeente zijn zeer vasthoudend
384
