462
de grote zaal van het Diakoniehuis aan de Koudenhorn, een zaal die nu dienst
doet als kantine voor de Haarlemse politie, die haar hoofdbureau vestigde in het
gebouw.
Tegen een contributie van twee dukaten hadden 3000 Nederlanders zich verenigd
om een nieuwe impuls te geven aan de economie, die er in de tweede helft van de
achttiende eeuw niet best voor stond. Er heerste armoe en werkloosheid. Men
stelde zich ten doel: bevordering van nijverheid, handel, verkeer, landbouw, delf
stoffenwinning en visserij. De Nationale Vergadering van de Bataafse Republiek
wees de nieuwe organisatie aan als officieel adviesorgaan voor de welvaartspoli-
tiek.
Uit de eerste jaren vallen curieuze resultaten te melden. Zo slaagde men erin de
vaderlandse produktie van negermutsen van de grond te tillen, er kwamen kunst
bloemen op de markt en er was ook een fabrikant die wel iets zag in de aanmaak
vanfriseertangen. Dat waren evenwel randverschijnselen. Hoofdzaak was: stimu
leren van de produktie in eigen land. Dat gebeurde onder meer door het
uitschrijven van prijsvragen. Er werden huishoud-, ambachts-, landbouw-, en
zeevaartscholen gesticht. Later werd actie gevoerd tegen kinderarbeid. De Maat
schappij deed aanbevelingen voor verbetering van de volkshuisvesting en van de
voedselkwaliteit. Welvaart én welzijn werden op die manier behartigd.
Sinds 1835 werd een eigen blad uitgegeven, met technische en sociaal-economi
sche informatie, onder de naam 'Maatschappijbelangen'. Een andere activiteit
was het deelnemen aan tentoonstellingen. Een permanente expositie kwam tot
stand in 1871 in het Paviljoen aan de Dreef het huidige Provinciehuis, onder de
tijdgebonden naam 'Koloniaal Museum'. Zes jaar later kwam er in hetzelfde
gebouw een Kunstnijverheidmuseum bij.
De Maatschappij groeide mee met nieuwe ontwikkelingen en droeg bij tot de
oprichting van nationaal bekende instellingen als de Jaarbeurs in Utrecht, de
Stichting Teleac. Hoogtepunten van de jubileumviering: een expositie in Teylers
Museum, de presentatie van een nieuw standaardwerk 'De economische geschie
denis van Nederland' en bezoek van de koninklijke familie.