pend, een prachtig stadsbeeld gewaar worden met het zicht op het
stadhuis. Men ziet enige kleinere schaalelementen op de voor
grond, men ervaart een spanning in ruimtewerking door het
contrast van deze smallere voorgrond ten opzichte van de wijd
heid verderop, een verschil van pleinkarakter door de hoogte en
schaduwwerking van de grote kerk. Met de blikrichting naar de
fraaie architectuur van het stadhuisfront, die dominant in dit
beeld is, merken we hoe de ruimte zich al voortgaand verwijdt.
Onderwijl vindt de aanblik op het plein steun op de ruimte-afslui
tende zuidwand, die ten opzichte van de Vishal 15° zwenkt, wat
iets spannends geeft aan de blikrichting naar het stadhuis.
Feitelijk is het Haarlemse stadhuis mooi gesitueerd. De voorgevel
zondert zich net even af van de naburige gevelwanden, maar
samen begrenzen zij de pleinruimte.
De openingen voor de straten die in de hoeken uitkomen zijn
bijzonder mooi van maat en levendig in ruimtelijke gestalte. Zie
eens naar de aardige gebogen gevel op de hoek naar de Koning
straat en de gemarkeerde splitsing van Zijlstraat en Barteljoris-
straat.
De kerk, een hoofdcomponent in het totaalbeeld, staat terugge
trokken achter de lage aanbouwtjes, die enerzijds door hun klein
heid de maten van de kerk groter doen uitkomen, anderzijds de
donkere hoek op het noorden vullen, verzachten, er een mense
lijke schaal aan geven.
Overal, waar de kleine huisjes tegen de kerk staan, ontmoet men
een genoeglijke intimiteit. Vanaf de Markt ervaart men de plasti-
45
De bomenrij rechts op de foto buigt niet mee met de wegbuigende gevelwand
erachter en maakt zich er van los. Bij de Hoofdwacht staande ziet men dit duide
lijk. De integratie in de totaliteit van de Grote Markt wordt daardoor gemist.
De bomenrij links en de drie lantaarnpalen onderstrepen de richting van de kerk,
die op traditionele wijze in een zelfstandige west-oost lijn opgesteld staat, daar
door iets gezwenkt ten opzichte van de omgeving. Dit werkt als een vrijmoedige
bijzonderheid, typerend voor een hoofdkerk als een uniek gebouw in een stad. Als
men zou vragen of hij op het plein staat of ernaast, dan kan men antwoorden:
beide, het eerste iets meer dan het tweede. Dit geeft, dat het effect ,,bij het stad
centrum te behoren" sterker spreekt. Dit effect wordt nu helaas afgezwakt door de
schermwerking der bomen, die iets suggereren van een erfscheiding. Overigens is
de kerk zo groot, dat zijn dominante gestalte onaangetast blijft. En dat er daar aan
de schaduwzijde een aantal bomen staan is een welkome pleinaankleding.
