den: Hannie Schaft maakte deel uit van een communistische
verzetsgroep en in de periode van de 'Koude Oorlog' waren de
tegenstellingen zo groot, dat er geen nationale steun te verkrijgen
was voor een dergelijk eerbetoon.
Dat lag nu, in 1980, anders. Het gemeentebestuur was van me
ning, dat Hannie Schaft zeker in Haarlem een gedenkteken ver
diende.
Twee kunstenaars werden uitgenodigd een ontwerp in te zenden.
De gemeentelijke commissie Toegepaste Monumentale Kunst,
samengesteld uit kunstenaars en artistieke specialisten uit ge
meentelijke kring, was eenstemmig in het oordeel over het ont
werp van de Amsterdamse beeldhouwer Joop van Rijs. Dat ver
diende een plaats te krijgen in Haarlem.
Het was een beklemmende kooiconstructie, die de onderdrukking
en onvrijheid symboliseerde waartegen het verzet in Nederland
zich had gekeerd. Maar tegelijk, zo lichtte de kunstenaar toe, was
het een teken van het nog bestaand onrecht en de onderdrukking
in grote delen van de wereld op dit moment. Het zou daarmee ook
een waarschuwing zijn voor de mensen van nu.
Binnen het College van Burgemeester en Wethouders riep het
ontwerp de nodige bedenkingen op. De artistieke kwaliteiten kwa
men niet in discussie. In dat opzicht conformeerden de leden zich
aan het advies van de deskundigen in de TMK-commissie. Maar
de beklemming die van het ontwerp uitging, was zo groot dat in die
eerste discussie al werd gevreesd dat nabestaanden en overle
venden uit het verzet en de concentratiekampen toch wel erg
emotioneel geraakt konden worden. Besloten werd het advies te
vragen van de raadscommissie van Algemene Zaken (waarin de
Brand verwoestte het wijk
centrum in de Harmenjans-
wijk. De bewoners vonden
dat het herstel te lang uit
bleef. Uit protest blokkeer
den zij met een woonboot
het Spaarne.
200
HS
