Oranje, voor hunne heldhaftige zelfopoffering door hun
ne medeburgers dankbaar beloond. De Waal was twin
tigmaal burgemeester. Even edel dacht ook Haarlem's
thans nog levende, laatste pensionaris van Zeeberghe,
en schoon dan ook een staatsraad van koning Lodewijk
en grootkruis van zijne Unie-Orde, schoon de rijke
voogd van zijne eertijds rijke, thans bijna geheel verarm
de nicht, kortom, schoon een Jan van Styrum, die met
alle winden draaide, met alle wolven huilde, en eindelijk
nog zelfs voor Napoleon prefekt van Nantes was, hier
eene uitzondering op den regel maakt, kan Haarlem
daarentegen zich nog op een aantal andere namen be
roemen, die ook tegenwoordig nog bewijzen dat de
geest der Ripperda's, Brederode's en Kenau's, van Pie-
ter Kies en Berkenrode nog niet is uitgestorven. De ge
broeders Adriaan en Gerard van Berkenrode, beiden
burgemeester van Haarlem, bewezen in 1572 den Prins
van Oranje groote diensten. Zij en de burgemeester Pie-
ter Kies bragten Haarlem op zijne zijde. De laatste werd
naderhand door de Spanjaarden gevangen, en door hen
naar den Prins gezonden, om over de uitwisseling der
krijgsgevangenen te onderhandelen. Doch de onder
handeling mislukte, en nu keerde Kies, als een tweede
Regulus, als gevangene terug. Alba vergramd over deze
mislukking, deed hem geboeid naar Amsterdam voeren,
en aldaar tot de galg veroordeelen. Doch de wakkere
Spaansche bevelhebber Verdugo verzette zich tegen zij
ne teregtstelling, en zoo werd hij in later tijd uitgewis
seld, en was daarna nog tienmaal burgemeester.
Behalve de reeds genoemde groote kerk op de markt,
waarin zich een uitmuntend orgel bevindt, bevat Haar
lem geene bijzonder merkwaardige gebouwen; nog-
thans is het kabinet voor physica en natuurlijke geschie
denis, eene stichting van den heerTeyler, met de daarbij
behoorende bibliotheek wel bezienswaardig.
Men kan Haarlem bijna als het groote waschhuis van
Amsterdam beschouwen. Het water dat door het zand
der nabijgelegen duinen gefiltreerd wordt, bevordert ze
ker grootelijks het onovertreffelijk bleeken. Het Haar
lemmer linnen is met regt overal beroemd. Het is groo-
tendeels aan die lijnwaad-fabrieken, en gedeeltelijk ook
aan de voortreffelijke bleekerijen, dat die stad haargroo-
ten bloei te danken heeft.
Onder de vele rijke, daar wonende partikulieren, zijn vele
Mennoniten, die zich daar meer dan elders hebben neêr-
gezet, ofschoon men ze ook in alle groote Hollandsche
steden aantreft, en zij overal kerken hebben.
94
