Staten Bolwerk 1, overzicht cus met twee zuilen; ingang aanvang negentiende
na de restauratie en eeuw'. Een beknopter omschrijving voor een dergelijk
uitbreiding van de Raad van monumentaal gegeven lijkt nauwelijks mogelijk; aan-
Arbeid, situatie 1982 getekend kan worden dat de datering bij nader onder
zoek onjuist blijkt te zijn. In het begin van de vorige
eeuw was het terrein van het pand waar nu de Raad van
Arbeid is gevestigd als onderdeel van de bolwerken
betrokken bij de herinrichting volgens de plannen van
de architect Zocher. Rond 1820 waren een drietal bas
tions, waaronder deze, als gevolg van een doorgraving
omgevormd tot eilandjes; daarna is dit terrein zelfs in
gebruik geweest ten behoeve van 'asch en vuilnisbel
ten' (zie de kaart van de 'Nieuwstad' van 1854), als
standplaats voor de as- en vuilniskarren en voor de
opslag van modder uit de singels en grachten.
Rond de zestiger jaren van de vorige eeuw zijn delen
van de bolwerken uitgegeven voor de bouw van villa's,
waarbij namen als Carolinaheuvel, Sophiadal en Cor-
ciago bekend zijn gebleven; de laatste is een van de
laatste ontwerpen geweest van Zocher.
Het hierboven genoemde gebruik is daardoor sterk van
karakter veranderd, in zijn monumentale werk over de
geschiedenis van Haarlem beschrijft Allan op lyrische
wijze deze omgeving als volgt: 'Wat dichtbelommerde
wandeldreef, vindt ge niet?' (bedoeld wordt het Staten
Bolwerk). 'Als steelsgewijze, zouden we haast zeggen,
blikt de zonne op de hier en daar openliggende plekken
van onze weg; helderzingtdemeerledaarin dieforsche
olmen, en menig nachtegaal doet hier in die zachtgroe
ne linde, het beeld der minne, door zijn onovertroffen
119
