'ik kan mij haast niet indenken dat onze concertzaal ooit
grooter klankvolume te verwerken kreeg. De muren en
de ramen hebben het uitgehouden, en niemand in de
zaal is eronder bezweken en 't mag gezegd worden dat
het grandioos was'.
Nawoord Het Cavaillé-Coll-orgel is sedert 1924, dus alweer bijna
zestig jaar in gebruik gebleven als concertorgel in het
Haarlemse Concertgebouw. Het is nog steeds een in
Nederland zeldzaam voorkomend voorbeeld van Fran
se orgelbouw uit de 19e eeuw.
Slechts weinigen in Haarlem zullen hebben geweten
hoe dit instrument in Haarlem is gekomen en dat met de
komst van het orgel het ontstaan van het Gemeentelijk
Concertgebouw was verbonden. Bij het overlijden van
Stoop in 1935 werden alleen de Stichting van Wiessee
en Stoops Bad genoemd in het krantenbericht. Geen
woord over de schenking van het paleisorgel. In het
Jaarboek 'Haerlem' verscheen geen necrologie. We
mogen Dobson dankbaar zijn dat hij het dossier, waar
uit de kennis betreffende deze schenking - met zoveel
saillante details - geput kon worden, heeft gered van
vernietiging (5).
Noten (1) De heer H. van Nieuwkoop, uit Sassenheim, die een stu
die maakt over Haarlemse orgels, acht het niet waar
schijnlijk dat dit bedrag juist is. 'Dit wordt bevestigd',
aldus Van Nieuwkoop 'door A.P.G. de Waal die aanteke
ningen plaatst in de Dispositiën des merkwaardigste
Kerkorgelen van Joachim Hess (K.B. 123 C 12). De Waal
vermeldt dat het orgel werd aangekocht voor ƒ38.000,-
door de Amsterdamsche Vereeniging tot Bevordering
van Orgelmuziek'. D. Scholtz (Het Orgel, 1975, blz. 343-
349) spreekt over 50.000,- 1.000,-.
(2) Van Nieuwkoop: 'Louis Robert legt weinig realiteitszin
aan de dag: het aantal stukken geschreven voor orgel en
orkest is uiterst beperkt. Het latere gebruik van het orgel
heeft dit ook aangetoond; het orgel werd vrijwel uitslui
tend solistisch gebruikt!'
(3) Mevrouw H. Slagter-Wieringa, auteur van het boekje over
Kareol en Bunge, tekent hierbij aan: 'Bunge's 'officiële'
architect, Anders Lundberg, was in 1911 springlevend
naar zijn land, Zweden, teruggekeerd. Hij was afkomstig
uit de 'stal' van Sven Silov. Wellicht is deze tijdens de
bouw overleden? Na de grote tentoonstelling in Mann
heim in 1907 heeft Bunge ook Lauger bij de bouw betrok
ken - gevels, interieur, tuin en tegels zijn voor 95-99%
70
