Hij was Proost-honorair van de lllustre Lieve Vrouwe
Broederschap te 's-Hertogenbosch.
25 augustus 1919
22 november 1983
leder mens is uniek. Nooit was ik daarvan zo doordron
gen als na een bezoek aan Tjaard de Haan. Achter de
metershoge bereklauw en springbalsemien ging zijn
Wassenaarse woning aan de Kerklaan schuil, waarin hij
de laatste jaren als een kluizenaar, geveld door artrose,
zijn leven sleet. Weinig was er meer over van de ge
adoreerde leraar Nederlands op het Lorentzlyceum te
Haarlem, van zijn encyclopedisch geheugen waaruit hij
altijd met smaak wist te reproduceren en zijn niet afla
tende ijver als schrijver van tientallen boeken en hon
derden artikelen op het gebied van de volkskunde in de
breedste zin van het woord. Ook was er een einde geko
men aan zijn verre reizen, waaraan een vol rek met
kleding herinnerde, uit ieder land een jasje. Na een
arbeidzaam leven hoefde het voor hem niet langer
meer. Levensrekkers hebben dan ook gelukkig geen
kans gekregen. Op 22 november 1983 overleed hij op
64-jarige leeftijd.
Voorheen voelde je je nietig als zijn woordenstroom,
knap geformuleerd en voortdurend analyserend, je om
spoelde zodat dialogen haast uitgesloten waren. Je
laafde je aan zijn eruditie, zijn enorme belezenheid en
zijn grote muziekkennis. Zijn kracht lag vooral in het
doorzien van de dingen, ook van de mensen, het leggen
van verbanden, het combineren van zovele disciplines.
Bij zijn 'thuiscolleges' leunde hij ontspannen achter
over in zijn stoel, één van de weinige die niet bezet was
door stapels manuscripten, tijdschriften, boeken en
langspeelplaten. Het decor bestond verder van plafond
tot plint uit schilderijen van zijn vader, de architect
Jacob de Haan, die vier jaar geleden op 96-jarige leeftijd
overleed. Het waren Tjaards ouders die zijn leven 64 jaar
lang hebben beïnvloed.
Hij werd op 25 augustus 1919 te 's-Gravenhage geboren
uit een Friese vader en een Groningse moeder, veel te
laat en met een te groot hoofd, zoals hij zelf vertelde. De
noordelijke provincies werden als bakermat van zijn
ouders een belangrijk studieterrein voor zijn volkskun
dige voorliefde, een onuitputtelijke bron voor zijn werk
als schrijver-onderzoeker. In Groningen vertoefde hij
door oorlogsomstandigheden op het platteland en
Friesland leerde hij kennen als leraar te Drachten. Op
179
W.M.B. BOSMAN
TJAARDWIEBO
RENZODEHAAN
