schijnt. Wanneer later Apollo een welluidend akkoord
op zijn lier slaat, verandert de Tempel der Eer 'onder een
zacht harmonisch muziek', eensklaps in de Tempel van
Leerzaam Vermaak en volgt het slotwoord. De 'Tijd',
een rol van Vincent Loosjes, richt zich tot het publiek en
hoopt met velen 'Het volgend jubelfeest zal even glans-
rijkzijn, en oog en hart verrukken'. Deze woorden zullen
nimmer bewaarheid worden. De tijden werden slechter
en de animo verdween.
Alwatde Bijen hier, Het succesvolle optreden van Leerzaam Vermaak had
uit Bloemen trekken ook inspirerend gewerkt op andere groepen binnen
de Haarlemse bevolking. De leden van een liefhebberij
toneelvereniging 'ter Spreuke voerende Harmonie'
richtten in 1795 een nieuwe toneelzaal in. De Haarlemse
chirurgijn Jan van Tekelenburg schreef voor de
openingsvoorstelling een 'Naaspel', dat bij Van Brussel
in druk verscheen met de uitdrukkelijke vermelding dat
het gelegenheidsstukje alleen voor eigen gebruik be
stemd was (14).
Drie jaar daarvoor, in 1792, bereikte het stadsbestuur
een verzoek van het Toneellievende Genootschap ter
zinspreuk voerende 'Alwat de Bijen hier, uit keur van
Bloemen trekken-Kan d'ieverige Jeugttot Nut en Voor
deel strekken' om in Haarlem in de schouwburg of in
een tent buiten de Grote Houtpoort vijf voorstellingen te
mogen geven (15). Veel later, in 1812, prees P. van den
Eijnde het optreden van een vereniging 'Kunstliefde',
waarin Sannetje van Keulen, de echtgenote van de pa
triottische advocaat-procureur Jan Willekes, uitblonk
door haar gevoelig spel (16). Was dit het gezelschap,
waarin de kleermakersdochter W. Cossee als eerste ac
trice zou hebben opgetreden en dat door een Oranjege
zinde schrijver de 'Bataafse Toneelclub' werd ge
noemd? Met leedvermaak vermeldde dezelfde scribent,
dat genoemde dame als 'juffrouw vadoek' of 'juffrouw
van plijzier' haar leven had beëindigd (17).
In het archief van Leerzaam Vermaak bevinden zich
enige schetsen, waarvan niet na te gaan is of ze iets met
eigen voorstellingen te doen hebben. Een kostuum-
schets van Athalia, bestemd voor de gelijknamige Raci-
ne-bewerking van J. Nomsz. Een rol beroemd door de
vertolkster, de actrice met Europese vermaardheid, Jo
hanna Wattier-Ziesenis (18). Deze leerlinge van de to
neelvernieuwer Marten Corver trad op voor de Bona-
partes. Napoleon noemde haar de grootste actrice van
Europa.
87
