jhr. mr. c.c. van De ontwapening van de Grote Kerk en de
valkenburg f rouwborden in de kloostergangen op het
stadhuis
Jhr.mr. C.C. van Valkenburg, oud-voorzitter en erelid
van onze vereniging, liet bij zijn overlijden in 1984 een
bijna voltooid manuscript achter over de rouwborden in
de kloostergangen en hun voorgeschiedenis. Dit artikel is
door drs. J.J. Temminck voor publikatie gereed ge
maakt.
Op de 17de- en i8de-eeuwse Hollandse schilderijen met
kerkinterieurs ziet men aan de muren en tussen de pilaren
meestal vele rouwborden hangen. In de oudste - 16de- en
i7de-eeuwse - vorm zijn het meestal ruitvormige borden
waarop het wapen is geschilderd met de overlijdensda
tum van een in die kerk begravene.
De borden worden geleidelijk groter en krijgen de vorm
van een rouwkas: een groot, overhuifd zwart bord met
aan spijkers opgehangen het wapen van de overledene en
aan beide zijden veelal vergezeld van diens vier of acht,
soms zelfs zestien kwartieren. De helm, dekkleden en
eventuele schildhouders zijn dikwijls fraai gebeeld
houwd. Enkele personalia van de overledene plegen op
het bord te zijn geschilderd en de kwartier wapentjes zijn
meestal van namen voorzien.
Wat Haarlem betreft is er een handschrift bewaard geble
ven dat een opsomming geeft van de in 1755 in de Grote
Kerk hangende wapenborden.1' Deze datering is afgeleid
van het jongst vermelde wapenbord, dat van mr. Coen-
raad van Schuylenburch, overleden op 11 november
t754. Uit dit manuscript blijkt dat in het midden van de
18de eeuw in de Grote Kerk 250 rouwborden hingen. Tot
1795, het jaar waarin alle wapens uit de kerk werden ver
wijderd, zijn er nog 53 bijgekomen, als laatste dat van
mr. Antonis Slicher, die op 14 juli ^94 in de noorder
trans van de Grote Kerk werd begraven. Als bijlage I vol
gen deze 53 namen, die via de begraaf registers gemakke
lijk waren terug te vinden, omdat in elk voorkomend ge
val voor het hangen van het wapen f 50,- werd verant
woord.2' Wij kunnen dus aannemen dat in 1795 ruim 300
wapenborden in de Grote Kerk aanwezig waren.
103
