INGE DE WILDE Carolina Lacet (1856-1920)
De petite histoire van vrouwenkiesrecht en
vrijdenkerij
Het simpele ingezonden briefje dat een Haarlemse
kleermakersdochter in 1881 aan Recht voor Allen
stuurde was voldoende om haar een plaats te bezorgen
in de geschiedenis van de arbeidersbeweging.1) Maar
de 25-jarige Carolina Lacet had in haar stukje dan
ook om vrouwenkiesrecht gevraagd en dat was in het
socialistische weekblad nog niet eerder gebeurd.2)
Naaister en socialiste Carolina Lacet werd op 27 juli 1856 in de Zuiderstraat
14 te Haarlem geboren als dochter van kleermaker Ka-
rel Lacet en Elizabeth Kloos, die tot haar huwelijk
dienstbode was geweest.3) De Lacets stamden af van
de Hugenoten. Zelf schreven ze hun naam meestal als
Laget, waardoor die ongetwijfeld in hun ogen een nog
iets Franser accent kreeg.
Voor de burgerlijke stand was het gezin Nederlands
Hervormd, maar in de praktijk had de kerk voor hen
geen betekenis meer. Socialisme en vrijdenkerij waren
er voor in de plaats gekomen en beide hebben Carolina
sterk beïnvloed.
Lacet en Karei jr., een van zijn zoons, drie jaar jonger
dan Carolina, behoorden tot de nog kleine groep arbei
ders die rond 1875 de socialistische dromen in daden
begonnen om te zetten. Zij raakten bevriend met Hen
drik Gerhard, oprichter van een van de eerste vakvere
nigingen in ons land, de kleermakersvereniging 'Voor
uitgang door Broederschap',4) en met hem schaarden
ze zich in 1878 achter Domela Nieuwenhuis en zijn
Sociaal-Democratische Bond (sdb).5)
Karei Lacet jr. werd secretaris van de Haarlemse afde
ling van de sdb en verzorgde de mededelingen over
plaatselijke activiteiten in Recht voor Allen, het week
blad van de Bond, waar Domela Nieuwenhuis in maart
1879 mee was gestart.
Drie dingen had Carolina met haar vader en broer ge
meen. Ze deelde hun socialistische idealen, raakte in
de ban van de vrijdenkerij en verdiende haar brood
143
