De redactie van Recht voor Allen antwoordde op 8 juli
dat Krijthes oplossing de bestendiging is van het be
staande. Zij vond dat de roeping der vrouw te
eng, te bekrompen [was] opgevat en zij betwijfelde of
Carolina met de inhoud van de naar haar genoemde
brochure wel zo gelukkig zou zijn. Krijthe haastte zich
op 15 juli met ronde woorden te verklaren dat men
zijn bedoelingen verkeerd begrepen had en dat hij vóór
algemeen stemrecht was, ook daaronder de vrouwen
begrepen. Op deze wijze werd hij door de redactie min
of meer tot een stellingname gedwongen, waar hij uit
zichzelf nog niet toe gekomen was. Carolina wist beter
wat ze wilde. In een stukje van 22 juli schreef ze dat
de vrouw zelve moet optreden om hare rechten te ver
krijgen die zij dunkt mij) door met de mannenwereld
saam te gaan niet zoo gemakkelijk zal verwerven.
Dit was een dissident geluid in de Bond, omdat deze
zich op het standpunt stelde dat arbeiders en arbeid
sters op dezelfde wijze werden onderdrukt door de
heersende klasse en samen daartegen moesten strijden.
Te laag loon van de man dwong de getrouwde vrouw
te gaan werken, waardoor ze haar 'natuurlijke roeping'
als moeder en echtgenote niet kon volgen. Getrouwde
arbeidersvrouwen die hun tijd en energie tussen huis
houding en fabrieksarbeid moesen verdelen sprak dit
natuurlijk aan, maar voor Carolina lag het anders, om
dat zij ongetrouwd was en dat ook zou blijven.
Maar voor een aparte vrouwenbeweging was in de be
gintijd van de sdb nog geen plaats. Juridische en po
litieke gelijkstelling van man en vrouw stond in het
program, maar de Bond liet zich er nog weinig aan
gelegen liggen. En ook de arbeidersvrouwen zelf zagen
het nut ervan nog niet in. De eerste vrouwenvereniging
binnen de sdb werd pas in 1885 opgericht.15) Carolina
was drie jaar te vroeg en haar cri de coeur bleef dan
ook zonder gevolg.
Aletta Jacobs als Krijthe had inmiddels niet stil gezeten, maar zijn werk-
recensente je ter recensie aangeboden aan De Dageraad, het blad
van de gelijknamige vrijdenkersvereniging, waar het
een illustere recensente kreeg. In het augustusnummer
debuteerde de jonge dr. Aletta Jacobs met een bespre
king ervan. In krachtige taal en ondertekend met haar
initialen A.H.J. veegde ze de vloer met de opvattingen
van Krijthe aan.16) De positie van de vrouw in de maat
schappij vergeleek ze met die van een man, die om
familiebelangen heimelijk in een krankzinnigen-ge-
147