I390-I450
I450-I470
I46O-I5OO
1557
17de eeuw
Spaarndam
A
(139O-1400)
B
(139O-I4OO)
C
D
E
F
(1455-1465)
G
H
I
J
K
L
M
(1475)
N
(1475)
0
(1475)
P
Q
(1642)
R
(1642)
S
T
(1659)
V
(1659)
V
(1659)
West kolk: Spaarndam (informatiepaneel). In 1285
gaf graaf Floris v opdracht de rivier het Spaarne op
nieuw af te dammen, nadat een oudere afdamming die
van 1220 of 1250 dateerde was weggeslagen. In deze
dam werden spui- en schutsluizen aangelegd. Dat
bracht allerlei bedrijvigheid en er vestigden zich ook
veel vissers. Zo ontstond het dorp Spaarndam. Het be
stuur was in handen van Schout en Schepenen, maar
het Hoogheemraadschap Rijnland en de stad Haarlem
hadden grote invloed op de gang van zaken. In de 16de
eeuw had het dorp het zwaar te verduren door overstro
mingen, plunderende soldaten uit Gelre en door de
strijd tussen de Spaanse troepen en de Geuzen tijdens
de belegering van Haarlem. Na de Reformatie werd
het dorp grotendeels protestant.
Na de aanleg in 1856-1876 van het Noordzeekanaal
en de inpoldering van het IJ verdween het overstro
mingsgevaar en konden er ook aan de noordzijde van
de dijk huizen worden gebouwd. Tussen circa 1880
DATERING EN VERKLARING DER LETTERS
KOOR
KOOROMGANG
MARIAKAPEL
(circa 1420)
SACRISTIE EN BISSCHOPSKAMER
(circa 1425)
telkamer (voorm. kamer van predi
kanten, diaken, e.a.)
(circa 1450)
TRANSEPT
brouwerskapel (voor het gilde van
de bierbrouwers)
(circa 1470)
SCHIP
ZIJBEUK
H. GRAFKAPEL
(circa 1460)
CELLEBROEDERS- OF HONDENSLAGERS
KAPEL (voor de hondenmeppers)
(circa 1460)
LEPROZENKAPEL OF COLLECTANTEN
KAMER
(circa 1470)
vontkapel (doopkapel)
H. GEESTKAPEL OF KAMER DER DIAKEN
DOOPHUIS OF ZUIDERPORTAAL
KERSKAPEL
OOSTPORTAAL
ZUIDPORTAAL
KERKVOOGDENKAMER
(circa 1650)
KERKMEESTERS- OF HEERENKANTOOR
CONSISTORIEKAMER
KERKHUISJES
221
