van dat hy eerst gewrocht heeft aan 't sluysken op
die Raecxe ende dairaen een nyewen dreppel gemaict
.].17) Blijkbaar lag er toen dus een sluis in de Raaks
die al zo oud was dat er een nieuwe sluisdrempel in
moest worden gemaakt. Ook het land tussen de Vol
dersgracht en de stadsgracht moest beschermd blijven.
Dit land werd oudtijds niet voor niets de Broek ge
noemd: het was laag en drassig.18) Mogelijk is ook de
vreemde knik westwaarts van de Voldersgracht te ver
klaren in verband met het 'wegsluizen' van vuil water.
Toch blijkt uit het voorkomen van een sluis in de Raaks
in 1533 nog niet dat we hier te doen hebben met de
zijl die werd genoemd in 1336 maar er zijn wel enkele
aanwijzingen die dit waarschijnlijker maken. Zo wordt
in 1427 genoemd een Ghyze van Zyl, wonend in Claes
Messemakers hoofdmanschap aan de noordzijde van
de Beek, vermoedelijk nabij de stadsvest.19) Verder
moeten genoemd worden twee aanbestedingen voor
werkzaamheden aan sluizen van het Hoogheemraad
schap van Rijnland uit 1434 en 1459 die mogelijk be
trekking hebben op deze sluis. De belangrijkste luidt
als volgt:
item die heemraden willen besteden die sluyse van
Hairlem te verplancken nae dat oude scamipelioen
[schampelioen vorm of model van iets] als zy ge
weest heeft een plancke onder water ende sel gemaict
wesen mit plancken yser ende aertwerck voir Sinte Ja-
cops dach naistcoment te betalen by ponden xvnyeuwe
placken voir dat pont ende men sel betalen op die ba-
misse scouwe omt voirwairden dat die in de sluyse
horen die voir koer sullen hebben off sise selve maken
willen ende dair een wete off te doen den geenen diese
an nemen binnen acht dagen ende soe wie die sluyse
an neemt te maken sel die oude plancken hebben.
Clais Dircx soon an genomen om xcvnpont. (1434)20)
Een dergelijke aanbesteding komt ook voor in het jaar
1459 maar ook in dat geval is uit de inhoud niet op te
maken welke sluis werd bedoeld. De Haarlemmersluis
te Spaarndam dateert echter van het jaar 1519 zodat
deze niet bedoeld kan zijn.21) Wel is het denkbaar dat
een sluis in de Beek was gelegd op de plaats waar in
1478 een nieuwe sluis werd gemaakt. Op 22 augustus
van het jaar 1400 vergunde graaf Albrecht namelijk
de oprichting van een autonoom waterschap in het
veengebied tussen de Hillegommerbeek en de stads
gracht van Haarlem; mogelijk betekende dit tevens de
