bijgelegen Amsterdam op hardhandige wijze onder
broken.
Op 29 maart 1573 werd de Spaarndammerdijk ter hoogte
van de Oostsluis in Halfweg weggegraven door de Span
jaarden, zodat de Spaanse oorlogsvloot het Haarlem
mermeer zou kunnen bereiken. Het plan van jhr. Die-
derik Sonoy, de gouverneur van prins Willem van Oranje
in Noord-Holland, in diezelfde maand om de Spaarn
dammerdijk bij het Huis ter Hart bij verrassing te bezet
ten en zich daar te verschansen zou geen doorgang
vinden 4). De Spanjaarden bleven voorlopig heer en
meester bij deze stelling. Tegenaanvallen wist men gedu
rende lange tijd af te slaan. Het gat in de dijk bleek na
verloop van tijd een bedreiging te vormen. In november
1573 besloten de Spanjaarden dan ook door des coninx
soudaeten schuiten met zand in het gat te laten zinken,
om te verhinderen dat de Geuzen gebruik zouden maken
van de doorvaarroute. Nadat sedert juli 1573 de stad
Haarlem door de Spanjaarden was ingenomen, versterk
te men de omgeving van het Huis ter Hart. Vanaf eind
oktober 1574 werd hier een schans gelegd, iedere Haar
lemse poorter moest hiertoe bijdragen. De Haarlemse
Dominicaan Willem Janszn. Verwer vermeldde in zijn
dagboek: omtrent dese tijt most elck burger proporsio-
nabiliter ende na qualite om den hoge dijck bij het huijs
ter Herte een schans te maecken dien 5, 6, 7 etc. stuivers
navenant geven.
Grote stukken geschut werden naar de schans getrans
porteerd. Op 2 november 1574 noteerde de partijdige
Verwer dat er zes geuzenschuiten voor de schans ver
schenen: ende hebben daerop geschoten, maer die in
die schans en hebben dat rammelen verdragenmaer
dapperlick van haer gespoogen, zoedat die Geusen haer
lappen lieten zijen ende vlogen, daer zij van vandaen
waren ghecomen. Uiteindelijk gelukte het de Geuzen
om in oktober 1576 de schans bij het Huis ter Hart
te veroveren. Hun positie was sedert de victorie van
Alkmaar en het ontzet van Leiden zeer versterkt. In
november 1576 zagen de Spanjaarden zich gedwongen
ook Haarlem te verlaten. De Geuzen realiseerden zich
terdege dat de Spaarndammerdijk een kwetsbaar object
bleef. Het verhaal wordt eentonig, opnieuw trok men
naar Halfweg. Op 8 maart 1577 schreef onze Amster
damse berichtgever Wouter Jacobszn.: want die Guesen
noch al natuerden, tegenwoerdich seer besich ende doen
de om de scanse by thuys ter Hart te verstercken.
Van 5 tot 12 mei 1577 was prins Willem van Oranje te
