65
zig bedoeling was om dergelijke stukken voor Meissener porselein te
laten doorgaan, hetgeen opzettelijke misleiding inhield,
en 12. Purperkleurige schilderingen in verschillende nuances van heel
>or licht tot donker waren vooral voor landschappen gewild. Deze
schildertechniek stelde hoge eisen aan de vakbekwaamheid van de
ijn porseleinschilder, reden waarom dergelijke decors duur moesten
iet worden betaald. In veel gevallen zijn de onderschriften van de
169 prenten uit de Aangename gezichten onder het betreffende objekt
in purper aangebracht.
en 13. Een verder bewijs dat hier van een tweede servies sprake is,
de betreffen een viertal dubbele Haarlemse afbeeldingen. Drie er-
ng van, (de afb. 41-52 en 53 uit de Aangename gezichten) vertonen
de elk een gouden guilloche en rocaille randversiering, terwijl het
en vierde doublet (afb. 20) een hoge (koffie)kop en een lage (thee)-
D. kop betreffen die beiden merkwaardigerwijs met guilloches randen
ch zijn uitgevoerd.
14. De bijbehorende lampetkan vertoont in tegenstelling tot het bek-
4- ken geen topografische voorstelling, maar een fantasielandschap.
15. De glazenkoeler of koelvat heeft een geschulpte rand waarachter
ir- de voet van het glas werd gehaakt, zodat de kelk in het water
werd gekoeld.
>e, 16. Mej. M.A. Heukensfeldt Jansen heeft als eerste het verband
en gelegd tussen de Haarlemse schilderingen op het Haagse porselein
tot en de etsen uit de Aangename gezichten. Zie, Haags porselein
tar 1776-17140 (Den Haag 1965), p. 45.
A.L. den Blauwen noemde in zijn Catalogus van de verzameling
de Hollands porselein in kasteel Sypesteyn (1966) reeds de verblijf-
mt plaatsen van een aantal Haags-Haarlemse stukken,
ur 17. Evenals in vele andere porseleinfabrieken het geval was, vormden
bloemen, vogels, vruchten en (fantasie)land- en watergezichten
84 in Den Haag de hoofdthema's. Daarnaast zijn decors als putti,
classisistische motieven, familiewapens, monogrammen en ooster-
3l- se motieven nog vermeldenswaard.
18. Er is echter één kleine uitzondering. De heer A. van der Goes
an ontdekte op een Loosdrechts porseleinen plaque twee Haarlemse
78 voorstellingen in een fantasielandschap. Het betreffen afbeeldin-
tip gen naar prenten van A. Rademaker in diens Kabinet van Neder-
en landsche en Kleefsche outheden. Het betreffen de nrs. 57 (Kleine
de Houtpoot) en 65 (de Sparebrug). De geschilderde topografische
it- afbeeldingen op genoemde plaque wijken echter in details af van
de gezichten van Rademaker,
en Zie: Loosdrechts porselein 1774-1784 (Zwolle 1988) p. 262.
:r- Kj. A.L. den Blauwen, Rijksmuseum Amsterdam, is van mening dat
'oi alle in dit artikel genoemde porseleinvoorwerpen vervaardigd zijn
ge van het harde Duitse (Ansbachse) porselein en dat de Haarlemse
'ie schilderingen in Den Haag zijn opgebracht,
en
C'1 Bijlage Overzicht van de Haagse porseleinvoorwerpen en de daarbij behorende
in Haarlemse afbeeldingen.
ia Voorwerpen van het servies met guilloches randversieringen:
1 1. Koffiekan met deksel, met op de zijkanten van de kan de afb.
'P 52 en 53 2) en op het deksel de afb. 21 en 21 3)
(Aanw. Gemeentemuseum, 's-Gravenhage, inv.nr. oc 26-1979.)
'k (zie afb. 3)
2. Theekop en schotel, met op de kop de afb. 38 en op de schotel
)e afb. 38
