met het beeld dat in 1633 aan de voorgevel van het
stadhuis was aangebracht I38).
Zo zijn er talloze Haarlemse schilders die het leven
uitbeeldden van hogere of lagere standen, elk apart of
gecombineerd. Men denke slechts aan de werken van
Dirck Hals, Hendrik Pot, Jan Miense Molenaer, Judith
Leyster en de gebroeders Ostade. Speciale karakter
types - vaak een specifiek gedrag implicerend - dienen
eveneens als onderwerp. Dit laatste is bijvoorbeeld het
geval bij de zogenaamde 'tronies' die, gelet op de pren
ten van J. van de Velde in Ampzings Spiegel ofte toneel
der ijdelheyd ende ongebondenheyd onser eeuwe... tot
lere ende beterschap uit 1633, niet zomaar als amusement
zijn bedoeld I39). De prenten van Van de Velde, gezich
ten van mannen en vrouwen van alle leeftijden, illustre
ren de dwaasheid van het menselijke gedrag door hun
uitdrukking, door attributen als veren, brillen of rook-
benodigdheden en door een aantal verklarende vers
regels. Tot hetzelfde genre behoren de geschilderde
'tronies' van Frans Hals, Van Ostade en Leyster, evenals
de lachende jongens en meisjes met hun muziekinstru
menten, brillen, pijpen of andere naar de zintuigen ver
wijzende attributen.
Het spanningsveld tussen geweld en deugdzaamheid dat
Tot besluit
52
J.M. Molenaer, Muziekgezel
schap op terras, 1633, olieverf
op doek, 98 X 140 cm, Rich
mond, Virginia, Virginia Mu
seum of Fine Arts.