Een andere oorzaak van het teruglopen van de topogra fische tekenkunst was de economische malaise die met name in de Franse tijd en de daarop volgende jaren voelbaar was, waardoor opdrachten grotendeels wegvie len. Tot de schaarse kunstenaars die gedurende het eerste kwart van de 19de eeuw de topografische tekenkunst in Haarlem en omstreken beoefenden behoorde de te kenaar Jan Pannebakker. Van deze topograaf zijn helaas weinig biografische gegevens voorhanden. Scheen weet te melden dat Pannebakker vermoedelijk om streeks 1760 in Alkmaar werd geboren. 2) In 1783 was hij in Haarlem werkzaam en trouwde er op 31 augustus van dat jaar met Feytje Kratser. Pannebakkers eigenlijke beroep was timmerman, 3) zo dat hij het topografisch tekenen als nevenbezigheid zal hebben beoefend. Omstreeks 1810 was Pannebakker lid van het schilders genootschap 'Pictura'. De leden kwamen vaak bijeen op het landgoed 'Akendam' (hoek Schoterweg-Kleverlaan) waarvan de hereboer A.M. Penninck Hoofd de eigenaar was. In een album amicorum van deze kunstminnaar leverde Pannebakker in 1812 een bijdrage in de vorm van twee getekende pendant gezichten van het genoem de huis 'Akendam'4) Opmerkelijk is dat van Pannebakkers hand slechts werk is overgeleverd dat zich ongeveer tussen 1810 en 1825 laat dateren. Nadien is er niets meer over zijn verdere lotgevallen bekend. Gedurende de Franse tijd (1795-1813) en in de daarop volgende jaren waarin Pannebakker als topografisch te kenaar aktief was, bevond de Haarlemse economie zich in een deplorabele toestand. Als gevolg hiervan nam de stedelijke bevolking zienderogen af. Bedroeg het inwonertal van Haarlem omstreeks 1620 ongeveer 40.000 zielen, in 1815 werd het dieptepunt bereikt met 17.432 inwoners. De grondbelasting liep zo hoog op dat het voor eigenaren van onroerend goed voordeliger was de huizen af te breken inplaats van ze leeg te laten staan en de lasten te betalen. Tussen augustus 1812 en mei 1813 gingen er alleen al 235 huizen tegen de vlakte. De veranderingen in het straatbeeld die hier het gevolg van waren werden door Pannebakker diverse malen in tekeningen vastgelegd.5) Tot de officiële gebouwen die van stadswege werden

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Jaarverslagen en Jaarboeken Vereniging Haerlem | 1990 | | pagina 68