MARJA KEYSER
EN A.G. VAN DER
STEUR
Tijdgenoten over Haarlem
xvii Anton Cramer, 1828
X^
IkgkifHilb:
C
-riaP"
In dit jaarboek de tweede en laatste aflevering van de
opmerkingen van de Amsterdamse journalist en boek
handelaar Anton Cramer (1785-1833), gemaakt naar
aanleiding van zijn bezoeken aan Elaarlem en omstre
ken.
In het vorige jaarboek lieten wij Cramer aan het woord
over een bezoek aan Zandvoort in 1827 en aan het
Haarlemse stadhuis in 1828. Dit laatste bezoek was door
hem beschreven in het derde deel (uit 1828) van De
pelgrim der Nederlanden schetsende de zeden en gebrui
ken in onderscheidene steden en dorpen. In deze tweede
aflevering spreekt Cramer onder meer over de Haarlem
merhout - waarbij hij zich negatief uitlaat over de toen
nieuwe 'Engelse' aanleg van Zocher - en over een wan
deling via Overveen en Bloemendaal naar de ruïne van
Brederode. Aan het slot van zijn betoog krijgen wij een
vrij uitvoerige uiteenzetting over de Haarlemse kraam
kloppertjes.
Na het in het vorige jaarboek reeds beschreven bezoek
aan het stadhuis beschrijft Cramer de Grote Markt -
met bot, rog, griet en schelvis in de Vishal - en de
Grote kerk, met de kerkehuisjes. Onder de laatste de
kosterswoning, waarop met monstreuse groote letters te
lezen staat: Kosters huis; menig voorbijganger is welligt
in den waan dat Laurens Koster hetzelve bewoond heeft.
Misgeraden, beschouwer! het is wel een koster der kerk
die daar woont, maar geen afstammeling van den uitvin
der der drukkunst. Niettemin hecht de man veel waarde
aan groote trekletters, anders had hij die voorwaar niet
op zijn bord boven zijn huis geplaatst, zoo dat zij bijna
een kwartier uurs ver leesbaar zijn. Ja, het hedendaagsche
Haarlem levert veel meer ter schetsing op, dan men wel
zou denken. Ook hunne straten zijn met fraaije winkels
en uitstallingen opgevuld. De groote Houtstraat voor alles
munt uit. De nette gevels, dat moet men de Haarlemmers
76
..1
|"T
l— J<<-
x LIJ
fff
i. r XL
Anton Cramer (1785-1833).
Fragment van een spotprent uit
1825 (Muller, Historieprenten
6251). De enige afbeelding die
van hem bekend is.
