ge-
wel
ter-
3er-
)or-
aat-
840 Staangeld
lam kermisattracties 150,36
iber
en
het
ver
den
1'oor
jrdt
be-
van
gen
'erd
842
Den
enst
eer-
iten
de
ïing
rne-
enst
het
ind
ien/
;sen
ver-
oop
and
1 en
;fde
rein
ers.
vol
liet
lijks
vanuit Amsterdam een postwagen, die via Haarlem (ver
trek aldaar 11.00 uur), Leiden, Den Haag en Delft, vóór
half zes in Rotterdam moest aankomen, 's Avonds om
negen uur vertrok de wagen dan weer uit Rotterdam,
richting Amsterdam, alwaar de wagen om vijf uur in de
ochtend werd verwacht.
Vanouds werd in Haarlem in juli twee weken kermis
gevierd, een gebeurtenis waar de burgerij, of althans het
merendeel van hen, het hele jaar naar toe leefde. Niet
iedereen was echter even gecharmeerd van dit feest-
gebeuren. Op 24 juni 1840 ontvingen Burgemeester en
Wethouders een uitgebreid schrijven van de gezamentlij-
ke leeraren bij de verschillende protestantsche gemeenten
binnen deze stad gevestigd. In hun brief staken de veer
tien predikanten, die de brief hadden ondertekend -
helaas moest de naam van dominee Hinlopen ontbreken,
omdat hij uitsteeds was - niet onder stoelen of banken
dat zij met angst en vreze het naderende feest tegemoet
zagen, daar gedurende de dagen der kermisvreugde, die
welhaast aanstaand zijn, in de laatste jaren de misbruiken
zich altijd meer dan gewoon hebben geopenbaard. Van
daar dat zij hadden besloten zich rechtstreeks tot de
edelachtbare heren van het gemeentebestuur te wenden
met het dringende verzoek alles in het werk te stellen
om te verhinderen dat de zondagsrust verstoord zou
worden, opdat deze dag op die stille en godvrugtige wijze
gevierd kon worden, die men in eene christelijke plaats
zou mogen verwachten.
Het was niet de eerste keer was dat van kerkelijke
zijde bedenkingen geopperd werden tegen de goddeloze
kermis, en het zou zeker ook niet de laatste keer zijn.
Naarmate de negentiende eeuw voortschreed kwam de
kermis onder steeds zwaardere druk te staan en werd
steeds harder actie gevoerd om de duur van de kermis
te beperken, ja zelfs geheel af te schaffen.
Om een plaatsje op de kermis te krijgen moest aan
Burgemeester en Wethouders vergunning worden ge
vraagd. Op 3 juli werden alle aanvragen bekeken en
kregen de navolgende kermisexploitanten toestemming
tot het uitvoeren van vertoningen en vermakelijkheden.
Op de Turfmarkt mocht J. Lehmann zijn tent met zijn
'Keizerlijke Pantoministen' opslaan. Op het Verwulft
en de Botermarkt werd ruimte vrijgemaakt voor twee
poffertjeskramen en voor het Théater Optique van J.
Ellenburg, het 'Groot Kabinet van Cosmoramo en
Brandspiegels' van Savy, de caroussel van Van der Lely,
95
