DRS. H. BEIJER
Het scheepsmodel van het
Schonenvaardersgilde in het
Frans Halsmuseum
Haringbuis op de nering.
(detail uit een anonieme
gravure van omstreeks 1600,
Rijksprentenkabinet
Amsterdam, bron: De Groot en
Vorstman, Zeilschepen; prenten
van de Nederlandse meesters
van de zestiende tot de
negentiende eeuw
(Maarssen, 1980), nr. 36)
Sinds de expositie 'Terugkeer van de Meesters', die in het
voorjaar van 1992 in het Frans Halsmuseum te zien was, toont
het museum met gepaste trots een zeldzaam zestiende-eeuws
scheepsmodel. Het staat nu in een vitrine, maar het is oor
spronkelijk gemaakt om te hangen in een ruimte, waar het
Schonenvaardersgilde bijeen placht te komen, hetzij in een ka
pel van de Bavo, hetzij in een vergaderlokaal. Het scheepje,
waarvan onder meer de stengen van de fokkemast en de grote
mast geknakt waren (met alle gevolgen van dien voor de tuiga
ge), werd in de jaren 1990 en 1991 gerestaureerd door A.H.
Kramers, die bij zijn werkzaamheden de sporen van op zijn
minst vijf voorgaande restauraties aantrof. De romp van het
model stelt onmiskenbaar een haringbuis voor met zijn zware
berghouten en de twee verticale stijlen (de 'geesten') op elk
van de boorden, waartussen de rol draaide waarover de netten
via de nettenpoort in de verschansing binnenboord werden ge
trokken. Ook bij het model hangt een net overboord, waarin nu
een harinkje gevangen zit, dat bij de restauratie tussen de twee
dekken werd aangetroffen.
Het scheepje heeft een platte spiegel, waarop onder het Hol
landse wapen en drie ramen de scheepsnaam 'D' Beschermer'
9
