49- gah, sa, kast 19-111, fol. 125™.
50. gah, sa, kast 19-112, fol. norv.
51. gah, sa, kast 19-113, fol. 113™.
52. gah, sa, kast 10-1, fol. 41V; kast 19-108, fol. I5v-I7r, 105V.
Van deze 2.000 werd in 1535 700 en in 1536 600 afge
lost (Kast 19-116, fol. I28r).
53. gah, sa, kast 3/4-2, fol. I94v-I97r, 203r-207r; kast 19-107,
fol. t3orv.
54. gah, sa, kast 19-108, fol. 105V; kast 19-109, fol. 88rv; kast
19-111, fol. i25rv; kast 19-112, fol. nov-iiir; kast 3/4-2,
fol. 2471-2481.
55. gah, sa, kast 3/4-2, fol. 252v-253r, alsmede een los blad pa
pier; kast 19-109, fol. 48V. Exue is het recht dat betaald
moest worden voor de waarde van goederen die de stad ver
lieten bij verhuizing of erfenis.
56. gah, sa, kast 19-111, fol. i25rv; kast 19-112, fol. 66rv; kast
19-113, fol. 37v~40r, 44V, 47V-5H, 59V-60V, Ó4rv; kast 10-
1, fol. 49v-5or.
57. Zie voor de functies en carrières van genoemde arbiters: M.
Baelde, De collaterale raden onder Karei V en Filips II
1531-1578bijdrage tot de geschiedenis van de centrale
instellingen in de zestiende eeuw (Brussel 1965), pp. 248,
320; A.J.M.Kerckhoffs-de Hey, De Grote Raad en zijn func
tionarissen, 1477-1531 (Amsterdam 1980), deel 11 pp. 50,
149.
Zie voor Gerrit van Assendelft het recente artikel van R.H.
Vermij, 'De aanval op de positie van Gerrit van Assendelft
als president van Holland in 1555', in: Bijdragen en Medede
lingen betreffende de Geschiedenis der Nederlanden108
(1993) PP- 213-228.
58. gah, sa, kast 19-113, fol. 67V, 1 iorv; kast 19-114, fol. 38V-
39r; kast 19-115, fol. 95rv,; kast 19-116, fol. 9v-nr; kast
19—117, omslag binnenkant; kast 19-120, fol. 58V.
59. gah, sa, kast 19-114, fol. 83rv; kast 19-117, fol. 27r; kast
19-118, fol. 33V en exuerekening gebonden achterin de reke
ning; kast 19-119, fol. 47rv en exuerekening achterin; kast
19-120, exuerekening achterin.
60. J.S.F.H.L. de Herckenrode, Nobiliaire des Pays-Bas et du
comté de Bourgognedl 1 (Gent 1865) pp. 76-78.
61. Zie voor het exuerecht het in noot 55 opgemerkte.
62. Zijn optreden als 'rijkdom', bijv. gah, sa, kast 3/4-1 (iste
vroedschapsboek) fol. 25r-28v, 52r-53v; Kast 19-84, fol.
48v; kast 19-90, fol. i32rv. Als exuemeester treffen we hem
aan: kast 3/4-1fol. 68r-69r, I03r-i04r. Zijn burgemeesters
ambt en lidmaatschap van de vroedshap blijken bijv. uit kast
3/4-2, fol. 2v, 23rv, 32V-33V, 42v-43r, 65r, H2v-ii3r,
i47rv, i68r-i69r, i89r-i9iv, 220v-22iv, 246V, 264™.
63. C.J.F. Slootmans, Jan Metten Lippen. Zijn familie en zijn
stad (Rotterdam-Antwerpen 1945), pp. 326-330; K. Sloot-
mans, Raas- en Koudemarkten te Bergen op Zoom, 1363-
33