g
teiANfJ
!l
Capsules en flesje Waaning-
e olie. (Gemeentearchief
Haarlem, topografisch
historische atlas)
Processen in de twintigste
eeuw
de firma C. de Koning Tilly in de jaren zestig twee filialen
in het buitenland, één in Londen en één in Diisseldorf. Eén
van de achterliggende gedachten was dat in deze plaatsen
later de olie ook gefabriceerd zou kunnen worden. Men
vreesde namelijk dat de fabricage van Haarlemmerolie in
de toekomst bij een wettelijke regeling voor de vervaardi
ging van geneesmiddelen zou worden verboden. Boven
dien zouden de beide nevenbedrijven in het buitenland de
grote moeilijkheden kunnen ondervangen die zich steeds
voordeden bij de export van verpakte artikelen.
De verkoop van Haarlemmerolie bestond na de Tweede
Wereldoorlog voor circa vijftig procent uit export en de
overige voorraden vonden via grossiers op de Nederlandse
markt de weg naar de consument. Ook nu bleef de filosofie
bij De Koning Tilly gehandhaafd dat (slechts) aan de vraag
moest worden voldaan, van agressieve verkoopmethoden
en artsenbezoekers wilde men niets weten. Schriftelijke be
stellingen waren de kurk waar het bedrijf op dreef. Met
name vanwege deviezenschaarste kwamen vele recht
streekse bestellingen uit het buitenland van particulieren
binnen. De afzet was vrij regelmatig, alleen in de winter
maanden en als er ergens een epidemie was uitgebroken
kwamen er veel meer bestellingen binnen. Gezien de grote
faam die het middel genoot hoefde nauwelijks reclame te
worden gemaakt. Zowel de firma De Koning Tilly als de
voornaamste concurrent, de firma Gebr. Waaning-Tilly, le
verden via de farmaceutische groothandel aan apotheek en
drogist, waar het middel zonder recept verkrijgbaar was.
Het middel wordt door Nederlandse artsen overigens al
enige tijd niet meer voorgeschreven. Desondanks trok de
binnenlandse vraag in de jaren tachtig van deze eeuw weer
enigszins aan.
Zoals reeds betoogd, werd Haarlemmerolie sedert de acht
tiende eeuw voortdurend nagemaakt. Maar ook de naoor
logse periode kenmerkte zich door vele concurrenten en
even zovele processen, tot aan de Hoge Raad der Nederlan
den toe. Bekend zijn de processen van Van Dobben - direc
teur van C. de Koning Tilly - tegen voornaamste concur
rent Waaning Tilly, en tegen Dadey Tilly en Klaas Tilly.
De processen tegen de zogenaamde namakers waren uit
sluitend gericht tegen het onrechtmatige gebruik van het
handelsmerk en de naam Tilly. Alleenverkoop voor Haar
lemmerolie streefde men eigenlijk niet na. De concurrentie
kwam ook uit het buitenland, met name uit Frankrijk.
Hoe stond het nu met die concurrentiepositie? Haarlem-
69
OLIB