vroeg gepensioneerd geworden. De Sandbergs waren in
1882 uit Indië teruggekomen en hadden sindsdien in Haar
lem gewoond. I2) Zouden de families Sandberg en Vogel el
kaar hebben gekend?
De overeenkomsten in achtergrond waren frappant. Ze be
hoorden tot dezelfde maatschappelijke klasse. In beide ge
vallen was de vader officier, en de kinderen waren van de
zelfde leeftijd. De Sandbergs waren van adel, en Pauline
Vogel-Sassen had eveneens blauw bloed: haar moeder was
een jonkvrouwe van Panhuys van Haeren. I3) Zijzelf was
opgegroeid op het familiekasteel Meesenbroek, bij Heerlen
in Limburg. In die kringen kent men elkaar allemaal, op zijn
minst van naam - waarbij het natuurlijk de vraag blijft of de
twee families ook metterdaad bevriend zijn geweest. '4)
Of Albert en Jacqueline met elkaar omgingen is moeilijk te
zeggen. In ieder geval is het op zijn minst merkwaardig te
noemen dat de jongste telgen uit deze twee respectabele
officiersfamilies beiden een uitzonderlijke bijdrage zouden
gaan leveren aan het Nederlandse toneel - zeker aangezien
ouders uit de 'betere klasse' toen nog ernstige bezwaren
koesterden jegens de toneelspelersstand.
Op 27 februari 1897, dus op 21-jarige leeftijd, maakte Jac
queline Sandberg haar debuut in een Haarlems amateur
toneelgezelschap. Ze speelde Rita in Kleine Eyolf van
Ibsen. 15)
Jacqueline heeft haar leven beschreven in haar in 1979 uit
gegeven Herinneringen. Zij en haar man, de grote acteur en
toneelhervormer Willem Royaards, zijn terdege bijgezet in
de vaderlandse toneelhistorie.
Van Albert Vogels carrière is, anno 1994, aanzienlijk min
der bekend.
Debuut als voordrachts- Jan Feith heeft later uitgebreid beschreven hoe Albert Vogel
kunstenaar op tien-, elfjarige leeftijd voor zijn klas 'debuteerde', tijdens
het ochtenduur Nederlandse taal.
De leraar, de heer Zuidema, had de gewoonte om de jongens
beurtelings iets uit het hoofd te laten opzeggen. Het resultaat
liet zich raden: de één hakkelde, de ander bleef steken; een
derde ratelde zijn tekst af, of wist in het geheel niets uit te
brengen... Het laatst aan de beurt, naar alfabetische volgorde
was het nietige Vogeltje.
De stemming was roezig in de klas. De verwachting omtrent
dezen klasgenoot, die na schooltijd niet eens mee voetbalde,
was al heel laag gespannen. Ook de leraar wilde er wel
een eind aan maken.
'Hebben jullie allemaal je beurt gehad? wie nog? ha!
142
