hij had dat zelf al meer dan eens bewezen, en zijn vrienden
wisten dat zóó goed, dat er niet over te twisten viel. Hij
was klassiek: Tollens, Ter Haar, Helmers, dat waren z'n
mannetjes! Als je van Kogel 'de tocht van Heemskerk had
gehoord, dan wist je wat een noordpoolvaart was. Kogel
kromde zijn vingers van de kou, verwrong zijn mond tot een
grijns van kommer, schalde het loeiend uit, als het schip
'van ijs en nacht bevrijd' was
De voorstelling die in het boek beschreven wordt was het
boven reeds genoemde Arabische heldenepos Abdel-kader,
waarin een sjeik door een aantal schurken in een tent in de
woestijn gevangen gehouden wordt.
Maar Abd-el-Kader was zijn lijfgedicht! Als er een nieuwe
jongen in de klas kwam en ze wilden dien eens onder den
indruk brengen, dan vroegen ze Kogel om wat voor te dra
gen. En Kogel zette zich in postuur: de wenkbrauwen ge
fronst, de blik loerend onderuit, met huiverend-gluiperig
neergedwongen fierheid; en dan hief hij het hoofd, alsof het
neergedrukt was gehouden, en de oogen stonden groot, de
neusvleugels zogen, de mond wijdde zich van een, en lang
zaam zuchtte het geluid uit zijn keel, als een ingehouden
gerochel, tot het vooruit knetterde met uitbarstende woord
happen.
En zoo'n nieuwe jongen, die hem voor het eerst hoorde, trad
terug, bang voor een aanval van den ander, die tegenover
hem stond, blikte verdwaasd den kring van jongens rond,
niet begrijpend wat er gebeurde 23)
En elders verzucht Bram Kogel:
Weet-je, ik zou écht bij het tooneel willen, en dan telkens
wéér spelen... Zeg Piet, wat denk-je, zou ik geschikt zijn voot
het echte tooneel?
Het antwoord luidt:
"O!", zei Piet beslist, "dat zeker, je speelt prachtig kome
die, vooral als je zoo'n groote rol hebt." 24>
Toch zou het nog even duren voor Kogel/Vogel de keuze
van zijn hart kon volgen: op 17-jarige leeftijd ging Louis
Albert Vogel, net als zijn vier broers vóór hem, gewoon in
dienst.25)
Mr. H.E. (Hans) Phaff We maken een sprong van meer dan dertig jaar. Albert Vo
gel is inmiddels een gevierd voordrachtskunstenaar en au
teur. 26) In 1906 had hij de actieve dienst vaarwel gezegd en
was professioneel artiest geworden, maar gedurende de
Eerste Wereldoorlog werd hij als reserve-officier gemobili
seerd. 27) Na de oorlog richtte hij het openluchttoneelgezel
schap Het Klassiek Tooneel op, dat klassieke drama's op-
147
