pen - de kerk zouden bouwen. Kuipers was immers een be
langrijke kerkbouwer.49) In de drie grote steden in het wes
ten van het land had hij reeds kerken voor de dolerenden
gebouwd. In totaal zou Kuipers zo'n vijftig kerken voor ge
reformeerde gemeenten bouwen.
Patrimonium en de kerkeraad kwamen overeen dat deze zelf
de architect zou aanwijzen, maar dat het ontwerpplan aan
Patrimonium zou worden voorgelegd om de architectoni
sche eenheid van de te ontwerpen kerk met de rest van de
bebouwing te waarborgen. In 1924 werden vier architecten
voor het maken van een ontwerpplan aangezocht, waaron
der Kuipers. Omdat zelfs de laagste inschrijver de kosten
van de bouwsom overschreed, verklaarde de kerkeraad de
opdracht vervallen. Het kerkbestuur kwam nu in nader con
tact met architect B.T. Boeyinga uit Amsterdam. Deze had
eerder met drie andere architecten op een reservelijst ge
staan, maar mocht nu een ontwerpplan maken. Frappant was
dat juist deze architect over veel ervaring met het ontwerpen
van tuindorpen beschikte. Boeyinga had in Amsterdam ont
werpen gemaakt voor Tuindorp-Oostzaan, Tuindorp-Buik
sloot, Tuindorp-Nieuwendam (o.a. het Purmerplein) en
Tuindorp-Watergraafsmeer, met als het centrum het be
kendste onderdeel Betondorp. Maar buiten het ontwerp voor
de Kloppersingelkerk verleende Boeyinga geen verdere me
dewerking aan de stedebouwkundige conceptie van de Patri-
moniumbuurt. Boeyinga's plan voor een nieuwe gerefor
meerde kerk aan de Kloppersingel werd begin februari 1926
goedgekeurd. Een jaar later vond de oplevering plaats.50)
Door de vrij ongebruikelijke plattegrond die Boeyinga voor
de Kloppersingelkerk gebruikte neemt het complex in de
kerkbouw een unieke plaats in. 5" Als grondplan voor zijn
kerk koos hij een uit drie beuken bestaande waaiervorm.
Daarmee hoopte Boeyinga een bepaald, door hem ontwik
keld, ideaal te bereiken en zou dit type 'Boeyingakerk' in de
bouwwereld bijna een soortnaam worden. Kenmerkend
voor dit type was dat de gemeente rond de kansel, het cen
trale punt van de protestantse eredienst, met daarvoor het
doopvont en de Avondsmaalstafel werd geplaatst. Deze op
zet ging terug op de ideeën van dr. Abraham Kuyper, de lei
der van het gereformeerde kerkvolk, de 'kleine luyden
De kerk was een typisch voorbeeld van 'Gesamtkunstwerk'.
Boeyinga schakelde verschillende kunstenaars bij de kerk
bouw in. Zo ontwierp de beeldhouwer Theo van Rijn, overi
gens tot ontstemming van velen, 52> bij de ingangen in de
vorm van gebeeldhouwde koppen afbeeldingen van be
kende personen uit de kerkhistorie. 53) En door Nicolaas
181
