38. lm Lichte Rembrandtsl Das Alte Testament im Goldenen Zeit-
altar der niederlandischen Kunst, tentoonstellingscatalogus
Westfalisches Landesmuseum Münster (Zwolle 1994). nr. 5
(Lastman) en nr. 6 (Moeyaert), p. 226-227.
39. J.J. Graaf, 'Jan Albert Ban', BBH, 1 (1873) 59.
40. Werken kerken! jy,o jaar begijnhofleven te Genttentoon
stellingscatalogus Bijlokemuseum Gent (1984), no. 24, p.
142-143; hier het gegraveerd portret van Van Rijckel uit zijn
Vita S. Beggae met een verklaring van het door de Leuvense
humanist Erycius Puteanus vervaardigde onderschrift.
41. Van Rijckel, Vita S. Beggae, 319-323.
42. Werken kerken, 22-23.
43. In 1712 werd dit verhaal door een onbekenden Dienaer Godts
(waarschijnlijk J. Charles) vrij getrouw naar het Latijn van
Van Rijckel in het Nederlands naverteld, maar tevens nogal
ingekort. Daarbij moesten met name wat beschouwender pas
sages als de mens is een beeld van God en een deel van Hem,
sprak Origenes bij Charles het veld ruimen. Kennelijk was
diens tekst bedoeld voor vrome leken, en niet (zoals bij Van
Rijckel) voor de geletterde geestelijkheid, zie D.J. Stracke
S.J., 'De xxiv uren der Passie ons Heeren', Ons geestelijk erf,
18 (1944) 142-143. De voornaamste bron uit Origenes (ca.
184- ca. 253) lijkt hier zijn verhandeling over de 'eerste vier
principes' Peri Archon (met name boek 11,6:3, en boek iv, 4:9/
10). Vriendelijke mededeling van de heer R. Schipper,
Utrecht.
44. Zie noot 28; het door de auteur vertaalde tekstgedeelte luidt in
het origineel:
Quod ubi flammato corde ruminavit altius in pectus
demisit, surrexit, perrexitque ad Ecclesiam, querelas pias
depositura secus pedes Crucifixi, cujus praesentia plurimum
ajficiebatureratque primum ejus asylum. Ut sunt igitur
humana ingenia, de facilitate mentis suae divinitatem
aestimare solita, sic fuit hujus virginis facilitas ac
compositio religiosa, simplicitate morum ornata,
praesentissimum blandimentum, illex divini responsi, quo
dignatus est earn ipse, cujus deliciae sunt esse cum filiis
hominum. Cum ergo oculis vultu nonnihil sublachrymante
conqueri coepisset Crucifixo, quod sola moerens viveret, sicut
nycticorax in domicilio, nullis festis aut conviviis Celebris,
respondit ei (mirabile dictu) cruci affixa majestas; Vade,
inquit die magnae Magistrae, ut te hodie hospitio tectoque
refoveat. Ad quod illa, Domine, inquit, non credet mihi. Et
Dominus rursus ad illam: Hoe tibi geminum erit signum, quod
miserim te. Die illi: Psalterium statum precum pensum
nondum esse persolutum. Deinde laneam interulam, quam
eras induere parabat dissutam fuisse, sed manu matris meae
resarcitam, ac ruhricato filo insignitam.
45. J.J. Graaf, 'Tabula Chronologica episcopatus et ecclesiae
cathedralis Harlemensis', bbh, i (1873) 347.
