daartoe gereserveerd terrein in de stad terecht.5) In oktober
van dat jaar kreeg Coelenbier evenwel speciale toestemming
om een grote nieuwe ketel voor zijn deur op straat te maken,
mits hij ervoor zou zorgen dat niemand daar 's avonds te
genop liep.6)
Jan Cornelisz. Coelenbier werd dus ontboden door een
gildebestuur en door bewoners van twee verschillende
gebuurten. Alle drie de groepen meenden dat hun recht zo
niet geschonden dan toch bedreigd werd. Daarnaast deden
vader en zoon Coelenbier zelf een beroep op burgemeesters:
Jan Jansz. als privépersoon toen hem schade was berokkend,
Jan Cornelisz. als koperslager toen hij zich genoodzaakt zag
van de resolutie af te wijken, waarvoor hij speciale dispensa
tie nodig had. Genoemde zaken kwamen bij één en hetzelfde
college terecht: de Haarlemse burgemeesters.
Op diverse terreinen van het maatschappelijk leven in de
vroegmoderne stad was sprake van participatie van de stede
lijke bevolking, waarbij zij een niet te onderschatten rol
speelde bij beleidsvorming. Die participatie was voor het
stadsbestuur onmisbaar om zaken op het gebied van de
ruimtelijke ordening, de openbare orde, werkgelegenheid,
sociaal beleid of religie te reguleren. Het ging verder dan
een passief instemmen met gevoerd beleid en gehoorzaam
uitvoeren van van overheidswege opgelegde taken. De
stadsbevolking zorgde ervoor dat er terdege rekening met
haar werd gehouden en droeg zelf voorstellen aan, meestal
geformuleerd in de vorm van een rekest.
Aan de hand van de memorialen van burgemeesters wil ik
nader ingaan op wat die participatie voor zeventiende-eeuws
Haarlem betekende. Hoewel de burgemeestersmemorialen
een schat aan informatie bieden, hebben historici er tot nog
toe nauwelijks gebruik van gemaakt. Dat is jammer, omdat
vele facetten van het dagelijks leven in de vroegmoderne
stad erin aan de orde komen. Het is een mooi middel om de
inwoners van die stad, die deze bron in verschillende ge
daanten en omstandigheden laat zien, wat beter te leren ken
nen.
De bron: memorialen van
burgemeesters
Memorialen van burgemeesters zijn delen waarin notulen
van vergaderingen van dit college staan opgetekend. Het
Haarlemse burgemeesterscollege was belast met het dage
lijks bestuur en bestond in de zeventiende eeuw uit vier per
sonen. Zij hielden gemiddeld drie a vier keer per week zit
ting in een eigen kamer boven in het stadhuis en stonden dan
een ieder ter beschikking die, om wat voor reden ook, een
52
