heen en weer praten werd het de tweede klas. Ik heb het geweten.
Ondanks het motto liever wat minder dan moe heb ik mij een slag in
de rondte moeten werken.'
Ook Frank Manden, die uit een Jappenkamp kwam, moest hard werken:
'inhalen van de verloren tijd was een drijfveer. Vele avonden, weekends en
vakanties was het werken geblazen.'
De Tweede Wereldoorlog
Ate Vunderink beschrijft de eerste oorlogsdag als volgt:
'De ioe mei '40, de dag dat de moffen binnenvielen, gingen we nog
naar school, de baas hield in de hal een emotionele toespraak, de
lessen zouden voorlopig worden gestaakt. Ik kan me nog goed herin
neren dat ik met een paar klasgenoten alle lokalen langs ging, om de
leraren vaarwel te zeggen, immers we verwachtten (analoog '14-T8)
dat we maandenlang in loopgraven het land zouden moeten verdedi
gen. Een week later zaten we echter weer op school met het eindexa
men voor de deur!'
De schoolboeken moesten gekuist worden, Fred Kreuger:
'Van de bezetter mochten portretten van leden van het Koninklijk
Huis niet meer in de leerboeken voorkomen, net zo min als namen van
joodse geleerden of de theorieën van vijandelijke Engelse of Ameri
kaanse onderzoekers. We moesten allemaal onze boeken inleveren en
kregen ze dan een week later in gekuiste vorm terug. De bladzijden
met onwelgevallige inhoud waren er dan keurig uitgesneden en
vervangen door nieuw gedrukte bladzijden. Daar moeten hele volks
stammen armoedzaaiers een centje aan hebben bijverdiend. In onze
tweedehands boeken van vorig jaar klopten de bladzijden echter niet,
zodat het portret van de koningin er pontificaal in was blijven staan en
de namen van joden en Angelsaksiërs er open en bloot in voorkwa
men'.
Directeur Van den Berg moest voortdurend schipperen tussen de bevelen
van de bezetters en zijn eigen geweten. De joodse leraar Frans, S. Elte,
mocht vanaf 30 november 1940 niet meer lesgeven. Hij werd directeur van
het Joodse Lyceum aan de Wilhelminastraat (die toen omgedoopt was tot
Schouwburgstraat).91 Daarheen verdwenen ook de joodse leerlingen. Hans
Meyer bleef: 'Als halfjoods jongetje heb ik me na het uitbreken van de oor-
FLORENCE KOORN (RED.)
