45 Quaerunt externas qui per vada caerula terras
(His etenim nihil est iucundius Amphitrite),
Ne qua piis laevo contingant aspera fato.
Cum quibus o liceat pariter mihi ducere vitam,
Musis devoto, et Phoebeia dicere vota.
Decumbens
ita reddidi pari numero, non pondere,
T. Schrevelius
Wanneer men Schrevelius op zijn woord mag geloven, heeft hij Van
Wassenaers xenion uit het Grieks in het Latijn overgezet, toen hij ziek te
bed lag ('decumbens'). Dat moet dan in de aanvang van januari 1605 zijn
geweest, want zijn brief dateert, zoals eerder is gebleken, van het begin van
deze maand.
Duidelijk wordt nu ook, waarom zijn brief inderhaast geschreven is en
waarom hij die, tezamen met zijn carmen, graag door het vuur verslonden
zag worden en daardoor tot eeuwige vergetelheid gedoemd. Zonder enige
twijfel moet dit verzoek in verband worden gebracht met het feit dat hij
zich niet al te wel gevoelde. Dat hij desondanks het gedicht toch - al is het
dankzij een medicinale drank ('potio') - gemaakt heeft, spruit voort uit zijn
verlangen om in ieder geval niemand anders de primeur te gunnen om Van
Wassenaers xenion in het Latijn over te zetten. Dat is ook de reden,
waarom Scriverius zo snel mogelijk in het bezit diende te komen van het
Griekse origineel - Van Wassenaers huzarenstukje, waarover hij graag het
oordeel van Heinsius wilde weten en zijn eigen metrische 'vertaling'
daarvan. Door zijn ziekte is hij echter over zijn eigen werk niet dusdanig
tevreden geweest, dat hij het de moeite van het bewaren waard vond.
Inhoud van het xenion
Ook al is Schrevelius' overzetting dus onder verre van ideale omstandighe
den tot stand gekomen, men kan er niet dankbaar genoeg voor zijn, dat
dankzij Scriverius' bewaardrift en de gunst van de fortuin noch het vuur
noch de tand des tijds hun vernielende werk hebben kunnen doen. Daar
door is tenminste nu nog bekend, op welke aspecten van het leven in Haar
lem en op welke episoden uit de roemrijke historie van de stad Van
Wassenaer, toch een relatieve nieuwkomer in de Spaarnestad, in zijn
xenion kort de schijnwerper heeft gericht. Teneinde die door de voormalige
rector' van Weesp aangestipte zaken voor iedere Haarlem-geïnteresseerde
toegankelijk te maken geef ik hier een vertaling van het xenium.
Haerlem Jaarboek 1997
