5.9
9,8
relevant uit oogpunt van beheer en rendement, maar heeft ook een ruimere
betekenis, althans voorzover de omvang van de verwisselingen een afspie
geling vormt van de lokale economische bedrijvigheid. Hoogstwaarschijn
lijk is dit ten dele het geval geweest, al speelt - zoals veel later onmisken
baar is hier vermoedelijk ook een rol dat lokale banken hun eigen
verwisselingskas klein hielden omdat zij konden terugvallen op die van het
correspondent- of agentschap. Gedetailleerde gegevens omtrent de indivi
duele verwisselingen uit die tijd zijn niet meer te achterhalen, zodat een
feitelijke bevestiging van dit vermoeden niet mogelijk is. Vast staat echter
dat de aan het eind van de vorige eeuw in belang toenemende bollensector,
de opkomende metaalnijverheid van Haarlem, de grote bouwactiviteit in
Zuid-Kennemerland en de bedrijvigheid op de visafslag in IJmuiden een
belangrijke verklaring verschaffen voor de toenemende verwisselingen.
Ook op de andere terreinen dan verwisseling deed het correspondent
schap Haarlem goede zaken en was het, aldus het verslag van de directie
aan de commissarissen over 1887-1888, 'in toenemende bloei'. 12> Zo kwa
men er veel meer nieuwe beleningen. Nog altijd waren dat in hoofdzaak
beleningen op onderpand van effecten, maar de omvang daarvan en de re
latieve betekenis ten opzichte van de verwisseling vertoonde, zoals tabel 1
laat zien, een niet verwaarloosbare stijging.
Tabel 1 Omzet in Haarlem, 1869-1969 (in miljoenen guldens)
boekjaara) verwisseling beleningen op disconteringen
effecten
1869/1870
1879/1880
1889/1890
1899/1900
1909/1910
1919/1920
1929/1930
1939/1940
1950
i960
1969
Toelichting:
a) sinds 1946 valt het boekjaar samen met het kalenderjaar, voordien liep het van
1 april tot en met 31 maart; b) in feite ruim f 52.000; c) 1890-1891, want voor 1889-
1890 ontbreken gegevens. Bron: adnb Verslaggeving directie aan commissarissen.
0,2
0,0
1.3
0,4
0,2
1,9 c>
0,6
2,0
1,2
14,7
2,3
1,2
36,6
6,9
7,o
56,5
o,3
2.6
44,0
0,8
0,2
56,2
38,7
M.M.G. FASE EN J. MOOIJ
