Een schoolgebouw als museum
van zijn eigen geschiedenis
De architectuur en het interieur van de vroegere HBS-b, ontworpen
door ir. L.C. Dumont, directeur van Openbare Werken
-82-
In het Raaksgebied zal de komende jaren waarschijnlijk een groot deel van
de bestaande bebouwing plaatsmaken voor nieuwbouw. Met deze weten
schap in het vooruitzicht besloot Bureau Monumentenbeleid in 1996 een
onderzoek in te stellen naar het meest karakteristieke bouwwerk in dit deel
van de stad, de vroegere HBS-b aan de Oude Zijlvest, later ook wel bekend
als het Lourens Jansz. Costerlyceum. En de aandacht bleek terecht.
Architectuurhistorisch gesproken is het een van de meest interessante en
waardevolle scholen die omstreeks de eeuwwisseling in Haarlem gebouwd
zijn. Bovendien heeft het gebouw de tand des tijds uitstekend doorstaan
waardoor vele originele onderdelen en details nog herkenbaar zijn. De
mate van conservering is uitzonderlijk. Na een onderzoek door de auteur
van dit artikel werd de school door de monumentencommissie voorgedra
gen voor plaatsing op de gemeentelijke monumentenlijst.11
Bouwgeschiedenis
De HBS-b kan bogen op een voorgeschiedenis die te verbinden is met de
ontplooiing van het Haarlemse middelbare onderwijs in het midden van de
vorige eeuw. De school, gebouwd als gemeentelijke 'Hoogere Burger
School met vijfjarige cursus', was een voortzetting van de hbs aan de
Jacobijnestraat, die daar reeds vanaf 1864 gevestigd was, overigens als een
van de eerste Hogere Burgerscholen in Nederland.2)
Wegens ruimtegebrek en andere huisvestingsproblemen aan de Jacobij
nestraat doet de 'Plaatselijke Commissie van Toezicht op de scholen van
middelbaar onderwijs' in 1902 een voorstel om elders in de stad twee volle
dig gescheiden Hogere Burger Scholen te bouwen: één met vijfjarige cur
sus, de zogenaamde HBS-b, en één met driejarige cursus, HBS-a genoemd. 3>
Uiteindelijk wordt voor de HBS-b ruimte gevonden op een terrein tussen de
Zijlvest en de Gedempte Voldersgracht dat voordien toebehoorde aan de
gasfabriek. Het ensemble zal bestaan uit een schoolgebouw, een vrijstaand
gymnastieklokaal en een bewaarderswoning (conciërgewoning).
WIM DE WAGT
