uitgekiende hoofdopzet, passende materiaalkeuze en smaakvolle detail
lering wisten Dumont en zijn tijdgenoten ondanks de financiële beperkin
gen in de regel toch architectuur te scheppen die uitsteeg boven het louter
functionele. Anders dan tegenwoordig maakten zij hierbij gewoonlijk ge
bruik van het vormenrepertoire van de historiserende bouwkunst. Het
schoolgebouw aan de Oude Zijlvest vormt hier geen uitzondering op.
De HBS-b telt twee bouwlagen onder een schilddak; behoudens het uit
einde van de noordvleugel aan de Vestestraat, dat vóór de uitbreiding dus
slechts één bouwlaag hoog was. Zowel aan de Oude Zijlvest als aan de
Vestestraat is in de gevel een risaliet (uitspringend deel van de gevel) aange
bracht, bekroond door een puntige geveltop. In het risaliet aan de Oude
Zijlvest is de hoofdentree van de school te vinden. De risalieten doorbre
ken de rechte, anders nogal eentonige gevels en zorgen voor twee monu
mentale blikvangers. Risalieten en geveltoppen brengen met andere woor
den een verlevendiging teweeg van de langgerekte gevels en geven deze een
duidelijk front.
Al even traditioneel is de horizontale geleding. De west- en noordgevel
hebben een klassieke opbouw met een plint, een middenzone met de ra
men en tenslotte een gootlijst met daarboven de kap. Beide gevels kenmer
ken zich door een delicaat evenwicht tussen verticale elementen als ramen,
risalieten, geveltoppen en spitse dakkapellen, en de horizontale belijning
van plint, lijsten, banden, lateien en gootlijst.
De gevels zijn opgetrokken uit schoon metselwerk (rode baksteen) ter
wijl de plint van natuursteen is, evenals de lijsten, banden, blokjes, lateien
en andere geaccentueerde constructiedetails. De raamkozijnen zijn van
hout en hebben een roedeverdeling. Oorspronkelijk waren de kozijnen
donkergroen geschilderd. Groen was ook het rondlopende ijzeren hek
werk; hiervan zijn nog restanten aanwezig.
Rode bakstenen en groen houtwerk - het lijkt zo voor de hand te liggen.
Niets is minder waar. Deze voor de tijd van ontstaan gebruikelijke kleur
stelling vormde als het ware het 'visuele cement' van de gevels: rood en
groen versterken elkaar voor het oog en blijven aan elkaar 'gebonden De
lichte kleur waarin het houtwerk thans geschilderd is heeft de neiging de
gevel te doen verbrokkelen in stukjes. Een euvel dat veel overgeschilderde
gebouwen van oudere datum treft.
Tot zover kan nog niet gesproken worden van een bepaalde bouwstijl.
Wat Dumont in de eerste plaats deed was een zakelijke, geschikte hoofd
opzet ontwerpen. Dat deed hij kundig, maar ook nogal routinematig. Pas
daarna kwam het er voor hem werkelijk op aan.
Voor de uitwerking van het bouwplan moest hij vervolgens een stijl kie
zen. Deze komt vooral tot uitdrukking in de detaillering van de gevels. De
WIM DE WAGT
