joodse gemeente in die jaren doormaakte én het gebrek aan voldoende ruimte om bij de synagoge nieuwe voorzieningen te creëren of de bestaande te verbeteren. Dat het kloeke Haarlemse gemeentegebouw niet elders in het land nagevolgd is, zal ermee te maken hebben dat de meeste andere joodse gemeenschappen vanaf het einde van de vorige eeuw juist teruglie pen in ledenaantal, én dat het altijd voordeliger en efficiënter was om kan toren, schoolruimte en een ritueel bad te combineren met een vernieuwing van de synagoge. Typerend voor het belang dat ook buiten de joodse gemeenschap aan het nieuwe gemeentegebouw gehecht werd is een verslag in Haarlems Dag blad, dat een dag na de inwijding (op 22 juni 1888) gepubliceerd werd, nota bene op de voorpagina van de krant. Dankzij dit artikel krijgen we boven dien een indruk hoe het gebouw er in grote lijnen oorspronkelijk van bin nen uitzag. Uit het verslag spreekt ontzag voor het bouwwerk. De verslaggever meent dat het gemeentegebouw 'door zijne flinke inrichting op uitstekende wijze aan het doel zal beantwoorden, dat men er zich voor oogen stelt.' Hij vervolgt: 'Reeds de facade met de drie ruime ingangen en breede ramen doet een goeden dunk van het geheel verkrijgen, welke nog verhoogd wordt, wanneer men het ruime, frissche inwendige in oogenschouw neemt.' Door zijn ogen meekijkend naar de inrichting, leren we dat vooral de zalen op de eerste verdieping, die bedoeld waren als vergaderruimte voor kerke- raad en kerkbestuur, op bijzondere wijze waren ingericht: 'De zalen zijn zeer smaakvol gedrapeerd en gemeubeld. De ramen aan de straatzijde zijn behangen met prachtige gordijnen, de zittingen der fraaie antieke stoelen zijn met gebloemd satijn bekleed. Het donkere veelkleurige behangsel houdt goed den toon in de statige ruimten, waarin twee zeldzaam fraaie schoorsteenmantels prijken. Het plafond waarvan een eenvoudige doch smaakvolle gaslustre afhangt is, geheel in overeenstemming met het geheel, fraai afgewerkt.' Maar ook de schoollokalen op de begane grond zijn een vermelding waard. Met 'alle eischen van de hygiëne' is rekening gehouden, schrijft de journa list. De schoollokalen zijn 'helder verlicht' en 'goed geventileerd'. Er staan 'keurige banken' opgesteld 'van Amerikaansch model' en er zijn 'school borden van een geheel nieuw systeem'.22) Klaarblijkelijk hadden architect en bouwcommissie de gelegenheid aangegrepen om ervoor te zorgen dat de nieuwste denkbeelden op het gebied van onderwijskunde als leidraad wer den genomen en de laatste snufjes op technisch gebied werden toegepast. De plechtige inwijding werd gehouden in de ruime vergaderzalen op de Haerlem Jaarboek 1998

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Jaarverslagen en Jaarboeken Vereniging Haerlem | 1998 | | pagina 124