wordt vervangen door mevrouw Zilversmit-Hess, een vluchtelinge uit het
noorden van Duitsland. 61> Van deze bewonerswisseling wordt gebruik ge
maakt om de ontruimde ambtswoning wederom een opknapbeurt te geven.
Beter is het te spreken van een restauratie, waarbij onder meer de plafonds
worden verlaagd en in één moeite door ook de badinrichting wordt aange
pakt. Ook nu weer gebeurt dit onder leiding van Peereboom. Mevrouw
Zilversmit-Hess betrekt de verbeterde conciërgewoning samen met haar
dochter. Tegenover de plichten van haar ambt staan de rechten van een
'vrij gebruik van woning, vuur, licht en vrijstelling van betaling der
personeele belasting.' 62> Of deze rechten ook al golden vóór die tijd is niet -La
beleend.
Noodgedwongen concentreert het joodse leven zich steeds meer aan de
Lange Wijngaardstraat. Eens te meer blijkt de waarde van het ruime ge
bouw. Er wordt gezocht naar afleiding om de pijn te verlichten van de be
perkende maatregelen die de joden steeds meer in een maatschappelijk iso
lement dringen. Op het gebied van cultuur en ontspanning is er van alles in
het gemeentegebouw te beleven, zoals literaire voordrachten, concerten en
cursussen. Gewoonlijk wordt hiervoor het achterste schoollokaal gebruikt.
Dat kan, godsdienstonderwijs wordt er immers niet meer gegeven. Vanaf
december 1941 wordt er bijvoorbeeld een 'herscholingscursus in de bouw-
Detail trappaal van de
trap in de linker gang,
1997. (foto Jos
Fielmich/gemeente
Haarlem)
WIM DE WAGT