gemeentewerken, afd. BMA MB, ten behoeve van de gemeentelijke
monumentencommissie (februari 1997). In het rapport komen enkele leemtes
en onjuistheden voor, die ik door nader onderzoek t.b.v van een door mij
voorgenomen biografie over de voorzitter van de joodse gemenete, Barend
Chapon, heb kunnen opvullen respectievelijk corrigeren.
2. Volgens Dasberg, in zijn levensbeschrijving van rabbijn De Vries, was dit het
geval. E. Dasberg, Rabbijn Simon Philip de Vries, Neede 1870 - Bergen Belsen
1944, De geschiedenis van zijn leven (Lochem 1972), 26.
3. Ibidem, 79.
4. M. Wolff, De geschiedenis der joden te Haarlem, deel 11,1815-1890 (Haarlem
-146- 1919), 49.
5. B. van Woerkom, De joodse gemeenschap te Haarlem in de tweede helft van
de 19de eeuw. Bijdrage aan de geschiedenis van de emancipatie der joden te
Haarlem, doctoraalscriptie, Universiteit van Amsterdam (augustus 1990), 38.
6. Wolff, a.w., 48.
7. Ibidem, 49.
8. Ibidem, 41; zie ook: F. Allan, Geschiedenis en beschrijving van Haarlem van
de vroegste tijden tot op onze dagen, 4 dln., (Haarlem 1874-1888), 3e deel,
fotografische herdruk 1973, 656. Volgens Allan betrof het een joodse 'armen
school'.
9. N.L. Dodde, 'Joods onderwijs in Nederland 1815-1940', in: H. Berg (red.), De
Gelykstaat der Joden. Inburgering van een minderheid (Amsterdam-Zwolle
1996), 72-75.
10. Wolff, a.w., 49.
n. Ibidem, 50.
12. Van het gebouw zijn geen oorspronkelijke bouwtekeningen of andere docu
menten die te maken hebben met de bouw bewaard gebleven bij de Archief
dienst Kennemerland te Haarlem of het bouwplanarchief van de sector
Ruimtelijke Ontwikkeling van de gemeente Haarlem. De namen van de
architect en de aannemer zijn te vinden in: Anoniem, 'Het gebouw der
Israëlietische Gemeente in de Lange Wijngaardstraat', Haarlems Dagblad, zat.
23 juni 1888, voorblad.
13. Raadsbesluiten Gemeente Haarlem 1887,145-146, e.v.
14. Van Woerkom, a.w., 15. Voor een schets van de Haarlemse joodse gemeen
schap vanaf 1800 tot 1900, zie tevens: J.Th. Bank e.a. (red.), Deugd boven
geweld. Een geschiedenis van Haarlem, 1245-1995 (Hilversum 1995), 382-383.
15. Dit aantal is te vinden in: Bank, a.w., 382. Het overzichtswerk van J. Michman,
H. Beem en D. Michman, Pinkas. Geschiedenis van de joodse gemeenschap in
Nederland (Ede/Antwerpen-Amsterdam 1992), vermeldt een ander getal,
namelijk 831.
16. Voor een biografie van rabbijn De Vries, zie: Dasberg, a.w.
17. Zie o.a. Bank, a.w., 383.
18. Wolff, a.w., 50.
19. Van Woerkom, a.w., 15.
20. J. Stoutenbeek en P. Vigeveno. Joods Nederland. Een cultuurhistorische gids
Haerlem Jaarboek 1998