sloten. Deze organisatie moet niet worden verward met het Plaatselijk
Arbeids-Secretariaat (pas), aangesloten bij het Nationaal Arbeids-Secreta-
riaat (nas).
Hugenholtz had de stationschef ervan overtuigd hem te betrekken bij de
verdere organisatie op het station. Zodoende was hij in de gelegenheid te
bepalen of de trein met de leden van het orkest mocht doorrijden of niet.
Hij besliste in hun voordeel: 'De eerste violisten deden met de grootste op
gewektheid dienst als rangeerders en de trein vertrok om 4.45 uur'. E)
Toen daarop de trein Rotterdam-Amsterdam arriveerde besliste Hugen
holtz echter dat van doorrijden geen sprake kon zijn. In die trein zat de
directie van de spoorwegmaatschappij H.IJ.S.M. Zij moesten per koets ver
der reizen. Dezelfde dag nog ging de directie van de H.IJ.S.M. door de
knieën. De eisen van de stakers werden ingewilligd.
In de Smedestraat werd na het beëindigen van de staking door het has
een grote manifestatie georganiseerd. Een van de sprekers was Hugenholtz.
Tegen hem werd toen procesverbaal opgemaakt. Zijn zaak kwam op 18 mei
1903 voor de Haarlemse rechtbank. Troelstra trad op als zijn verdediger.
Hugenholtz werd veroordeeld tot een maand gevangenisstraf. In juli 1903
sloten de deuren van de Haarlemse gevangenis zich achter hem. Het was
het trieste einde van een glorieus optreden als stationschef. '3)
Een politieke staking
Inmiddels was de spanning in de stad na de staking van het spoorwegperso
neel snel toegenomen. Er werden zelfs voorbereidingen getroffen voor een
nieuwe confrontatie. Landelijk was een grote protestbeweging op gang ge
komen tegen drie wetsontwerpen die het kabinet Kuyper (arp) bij de kamer
had ingediend, en die tot doel hadden een stakingsactie als in januari 1903
te voorkomen. Het stakingsrecht van grote groepen arbeiders zou door de
nieuwe wetsontwerpen worden beknot. Begin april 1903 werden de wets
ontwerpen in de Tweede Kamer behandeld. De Haarlemmer Troelstra was
woordvoerder voor de oppositie. Ter ondersteuning van zijn kamer
optreden werden overal in het land stakingen uitgeroepen.
In de nacht van 5 op 6 april werd ook in Haarlem een staking uitgeroe
pen:
'Gerritsz het woord verkrijgend licht de zaak toe en geeft een overzicht
over den loop der zaken, hoe het Landelijk Comité tot dit besluit is
gekomen en hoe het uitgevoerd zal worden. Na eenige besprekingen
wordt besloten de staking te proclameeren.'
LUUK BRUG
